มีภิกษุกราบทูลถามพระพุทธเจ้าว่า ผู้ที่เข้านิพพานท่าไหนไม่มี พระพุทธเจ้าทรงตรัสตอบว่า ท่าเดินแลไม่มี ภิกษุรูปนั้นกราบทูลว่า อย่างนั้น ข้าพระองค์จะเข้านิพพานท่าเดินพระเจ้าค่ะ

แล้วภิกษุรูปนั้นก็ขีดเครื่องหมายไว้ข้างหน้าแล้วก็เดินจงกรมพิจารณาองค์ธรรม  เห็นอารมณ์เกิด ดับ แห่งจิตปัจจุบัน ซึ่งเกิดดับไวกว่าพริบตา เห็นต้น กลาง สุด แห่งพระไตรลักษณ์ เดินถึงจุดหมายก็เข้านิพพานทันที

ดังนั้น อารมณ์แห่งความรู้ทันจะคิดดับๆ จะได้ดั่งใจ อย่างนี้ก็ได้ อย่างนั้นก็ได้ อย่างนั้นกลับมาอย่างนี้อีกก็ได้  คือ ทำของน่าเกลียดให้เป็นของน่ารักก็ได้  ทำของน่ารักให้เป็นของน่าเกลียดก็ได้ ทำของน่าเกลียดและของน่ารักให้เป็นของวางเฉยก็ได้ 

รู้ทันจะคิดดับๆ ก็ได้ดั่งใจได้ทุกเรื่อง

รู้ทันความเกิดดับแห่งปัจจุบันธรรมตรงไหน ก็ตัดความยึดถือในชอบ ชัง เฉย ในที่นั้น เรียกว่า บรรลุอริยสัจ 4 เห็นทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค 

อันผู้รู้ทันจะรู้ได้ด้วยสภาวญาณ ไม่ใช่คิดจำที่ไหนมา จะรู้อารมณ์แห่งคำว่าสักแต่ว่าทราบเท่านั้น ไม่มีอัตตาตัวตนแต่ละขณะจิต  

สมกับคำสอนของพระพุทธองค์ทรงตรัสไว้ว่า จิตดวงเก่าดับไป จิตดวงใหม่เกิดขึ้น เธอควรรู้ทันทุกอย่าง 

จะมีกิเลสหรือจะหลุดพ้นหรือไม่หลุดพ้นด้วยอาการใด ควรใส่ใจสังเกตให้รู้ทัน เจ้าถึงซึ่งตามความเป็นจริง 


จากสายสืบนิสัยศาสตร์