ขนนก



ทารกคนหนึ่งวิ่งถลาเข้ามาข้างใน แล้วตะโกนเสียงใส

“ดูสิ แม่จ๋า ว่าหนูพบอะไร”

ดวงตาของแกสุกสกาวด้วยรอยแย้มยิ้มสดใส กำไลแก้วสีแดงเล็ก ๆ
สั่นกระทบกันดังกรุ๋งกริ้ง เมื่อมือน้อย ๆ ตบเข้าหากันอย่างร่าเริง
แกโอบลำแขนไปรอบคอของแม่ แล้วร้องว่า

“ดูสิ แม่จ๋า ดูสิ ดูว่าหนูพบอะไร”

มันคือ ขนนกอ่อนนุ่ม แตะแต้มด้วยสีฟ้าใสและทองเรื่อเรือง สำหรับหูของเด็กเล็ก ๆ
มันกระซิบเรื่องราวของฟากฟ้าและกลุ่มเมฆ มันเล่าถึงรวงรังอันอบอุ่น
และลูกน้อยส่งเสียงร้องจี๊ด จี๊ด มันเล่าถึงความเปรมปรีต่ออรุณรุ่งและความหวังที่โบยบิน
เด็กน้อยนั้นโบกขนนกนั้น ไล้ไปตามพวงแก้มและดวงตา
แล้วร้องเสียงใสด้วยดวงใจอันกระตือรือร้นใคร่รู้ว่า

“ดูสิ แม่จ๋า ดูสิ ดูว่าหนูพบอะไร”

แม่จ้องดูมัน หัวเราะออกมาว่า

“คนดี สมบัติอะไรอย่างนี้ที่ลูกได้พบ”
หล่อนกล่าว แล้วขว้างขนนกนั้นทิ้งไป พลางเร่งรีบกลับ ไปยังงานบ้านที่รออยู่



ทารกน้อยทิ้งตัวลงบนพื้น ประหนึ่งนกปีกหัก รอยยิ้มในดวงตาจางหายไปสิ้น
ครู่ต่อมา แกลุกขึ้นพลางหยิบขนนกนั้นติดมือมาด้วย

แต่นั้นเป็นต้นมา ทุกสิ่งที่แกพบจะถูกเก็บงำซ่อนเร้นให้พ้นจากสายตาแม่

ระพินนาถฐากูร

ความว่างเปล่า


พระเจ้าอเลกซานเดอร์มหาราช เมื่อใกล้จะสิ้นพระชนม์บนแท่นบรรทม

พระองค์ทรงรับสั่งว่า เมื่อจะนำพระองค์ไปฝัง ขอให้ปล่อยพระหัตถ์ทั้งสองของพระองค์เปล่าเปลือย
ไม่ห่อหุ้มด้วยอาภรณ์สิ่งใด แต่ให้ยื่นออกมานอกโลงศพ เพื่อคนทั้งหลายจะได้เห็นว่า พระหัตถ์ทั้งสองของพระองค์นั้น กำได้ก็แต่เพียงความว่างเปล่า..


บันทึกหลังเรื่องเล่า

พระเจ้าอเลกซานเดอร์มหาราช ทรงครอบครองพื้นที่เกือบครึ่งค่อนโลก
แต่สุดท้ายก็ได้แต่ความว่างเปล่า มนุษย์เรายังคร่ำครวญค้นหาไขว่คว้าสิ่งใดกัน

ตอนมนุษย์เกิดมา มีแต่ความว่างเปล่า ส่งเสียงร้อง พร้อมทั้งกำมือ เหมือนดังจะบอกว่า
ฉันจะกำทรัพย์สมบัติต่าง ๆ ไว้เพื่อเป็นของฉัน แต่ตอนที่จะต้องตาย ไม่มีสิ่งใดติดกายไป
มือก็จะต้องแบ เพื่อให้ผู้ที่อยู่เบื้องหลังรดน้ำ และเพื่อบ่งบอกว่า แม้สายน้ำก็ไม่ได้ติดกาย
เพียงไหลผ่านมือแล้วล่วงลาลับไป ...

....ไม่มีอะไร ไม่มีอะไรเลยจริง ๆ

ชีวิตแขวนอยู่บนเส้นด้าย

มีเรื่องจริงของชายหนุ่มหญิงสาวคู่หนึ่ง แต่งงานอยู่ด้วยกันมาสักพักหนึ่ง
แล้วก็มีปัญหาทะเลาะกัน ผู้หญิงหนีออกจากบ้าน ระหว่างทางผู้หญิงคนนี้ได้รับอุบัติเหตุ
มีอันให้ต้องตาบอด ผู้ชายรู้สึกผิด จึงทำดีเอาใจทุกอย่าง แต่ผู้หญิงคิดว่า
วันหนึ่งเขาคงขอเลิก เพราะเราตาบอด คงไม่มีสามีที่ไหนจะพาผู้หญิงตาบอดออกงาน
ต่อให้สวยอย่างไรก็ตามเถิด ผู้หญิงคนนี้เธอคิดอย่างนี้ตลอดมา
บอกตัวเองเสมอว่าวันหนึ่งเขาจะต้องบอกเลิก

อยู่มาวันหนึ่ง ขณะนั่งทานข้าวด้วยกัน ผู้ชายก็บอกว่า

“พรุ่งนี้พี่จะพาเธอไปขึ้นรถประจำทาง เอาไหม”

ทีนี้ร้องไห้โฮเลย เข้าไปร้องไห้ในห้องคิดว่า

“นี่ยังไงล่ะ เขาเคยขับรถไปส่งเราทุกวัน ทีนี้จะชวนเราไปขึ้นรถประจำทาง
ต่อไปถ้าเราขึ้นรถประจำทางได้ เขาก็คงจะขอเลิก โอ๊ย... เป็นไปตามที่คิดไว้เลย”

ร้องไห้หนักเข้าไปอีก

วันเสาร์-อาทิตย์ สามีพานั่งรถ ไป-กลับๆ ไม่รู้กี่เที่ยว วันจันทร์ต่อมา
เขาพาเธอไปขึ้นรถประจำทาง ไปทำงาน พอลับหลังสามี เธอนั่งร้องไห้ เงียบ ๆ ทุกวัน ไ
ม่มีเสียง เพราะยอมรับชะตากรรมผู้หญิงตาบอด เลิกก็ต้องยอมรับ เธอยอมรับชะตากรรม
โดยไม่ปริปากบ่น ไม่โกรธสามี จนกระทั่งวันหนึ่งหลังเลิกงาน เมื่อเธอขึ้นมานั่งบนรถ
ซึ่งตอนนั้นยังไม่มีใคร นอกจากคนขับรถ

คนขับรถเห็นเธอแล้วก็ทักทาย

“ผมอิจฉาคุณผู้หญิงจังเลยนะ ที่มีคนมาส่งคุณทุกวัน”

ผู้หญิงคนนั้นก็ถามว่า
“คุณมาอิจฉาผู้หญิงตาบอดอย่างฉันทำไม แค่ฉันนั่งรถไปกลับ เองคนเดียว
ฉันก็เจ็บปวดมากพอแล้ว”

ชายคนนั้นก็บอกว่า
.
“ ที่ผมอิจฉาเพราะอะไรรู้ไหม เพราะทุก ๆ วัน ผมสังเกตดูว่าข้างหลังคุณผู้หญิง
มีผู้ชายคนหนึ่งนั่งเฝ้ามาโดยตลอด ผมเพิ่งรู้เมื่อวานนี้ว่าเขาเป็นสามีคุณผู้หญิง”

ที่นี้น้ำตาเธอร่วงพรู กลับถึงบ้านพอเจอสามี เธอรีบถามว่า
“จริงหรือเปล่าที่พี่ไปส่งหนูทุกวัน”

สามีบอกว่า
“จริง”
สามีบอกว่า

“ชีวิตคนเรา แขวนอยู่บนเส้นด้ายของความไม่แน่นอน พี่กับเธอจะจากกันวันไหนก็ไม่รู้
เพราะฉะนั้น พี่จึงพยายามฝึกให้เธออยู่ให้ได้ด้วยตัวเอง ถึงแม้พี่จะพาเธอไปขึ้นรถประจำทาง
แต่ทุกวันพี่ก็นั่งเฝ้าตลอดส่งเสร็จพี่จึงไปที่สำนักงานของพี่”

ผู้หญิงคนนี้ พอรู้สามีเธอรักและภักดีถึงขนาดนี้ เขาทำดีเงียบ ๆ เพื่อให้เธออยู่ได้ในวันที่ไม่มีเขา...

จาก งานสัมฤทธิ์ ชีวิตรื่นรมย์ ..ว.วชิรเมธี

เหยือกเต็มหรือยัง ?

ชายหนุ่มคนหนึ่งได้รับเชิญจากมหาวิทยาลัยเอกชน
เพื่อให้เป็นวิทยากรพิเศษสอนวิชาปรัชญาให้กับนักศึกษาปริญญาโท

เขาเตรียมการสอนอยู่หลายวันจึงตัดสินใจจะสอนนักศึกษาเหล่านั้น
ด้วยแบบฝึกหัดง่ายๆ แต่แฝงไว้ด้วยข้อคิด


เขาเดินเข้าห้องเรียนมาพร้อมด้วยของสองสามอย่างบรรจุอยู่ในกระเป๋าคู่ใจ

เมื่อได้เวลาเรียน เขาหยิบ เหยือกแก้ว ขนาดใหญ่ขึ้นมา แล้วใส่ ลูกเทนนิส ลงไปจนเต็ม

' พวกคุณคิดว่าเหยือกเต็มหรือยัง ?'

เขาหันไปถามนักศึกษาปริญญาโท


แต่ละคนมีสีหน้าตาครุ่นคิดว่าอาจารย์หนุ่มคนนี้จะมาไม้ไหนก่อนจะตอบพร้อมกัน

' เต็มแล้ว... '


เขายิ้มไม่พูดอะไรต่อหันไปเปิดกระเป๋าเอกสารคู่ใจ


หยิบกระป๋องใส่กรวดออกมา แล้วเท กรวดเม็ดเล็กๆ จำนวนมากลงไปในเหยือก
พร้อมกับเขย่าเหยือกเบาๆ

กรวดเลื่อนไหลลงไปอยู่ระหว่างลูกเทนนิสอัดจนแน่นเหยือก เขาหันไปถามนักศึกษาอีก

“ เหยือกเต็มหรือยัง ?'

นักศึกษามองดูอยู่พักหนึ่งก่อนจะหันมาตอบ

' เต็มแล้ว... '

เขายังยิ้มเช่นเดิม หันไปเปิดกระเป๋าหยิบเอาถุงทรายใบย่อมขึ้นมา
และเททรายจำนวนไม่น้อยใส่ลงไปในเหยือก เม็ดทราย ไหลลงไป

ตามช่องว่างระหว่างกรวดกับลูกเทนนิสได้อย่างง่ายดาย
เขาเทจนทรายหมดถุง เขย่าเหยือกจนเม็ดทรายอัดแน่นจนแทบล้นเหยือก

เขาหันไปถามนักศึกษาอีกครั้ง “ เหยือกเต็มหรือยัง ?'

เพื่อป้องกันการหน้าแตกนักศึกษาปริญญาโทเหล่านั้นหันมามองหน้ากัน ปรึกษากันอยู่นาน
หลายคนเดินก้าวเข้ามาก้มๆ เงยๆ มองเหยือกตรงหน้าอาจารย์หนุ่มอยู่หลายครั้ง
มีการปรึกษาหารือกันเสียงดังไปทั้งห้องเรียน จวบจน
เวลาผ่านไปเกือบห้านาที หัวหน้ากลุ่มนักศึกษาจึงเป็นตัวแทน เดินเข้ามาตอบอย่างหนักแน่น

“ คราวนี้เต็มแน่นอนครับอาจารย์ '

“ แน่ใจนะ '

“ แน่ซะยิ่งกว่าแน่อีกครับ '

คราวนี้เขาหยิบ น้ำอัดลม สองกระป๋องออกมาจากใต้โต๊ะแล้วเทใส่เหยือกโดยไม่รีรอ ไ
ม่นานน้ำอัดลมก็ซึมผ่านทรายลงไปจนหมด ทั้งชั้นเรียนหัวเราะฮือฮากันยกใหญ่
เขาหัวเราะอย่างอารมณ์ดี

“ ไหนพวกคุณบอกว่าเหยือกเต็มแน่ๆ ไง '
เขาพูดพลางยกเหยือกขึ้น

“ ผมอยากให้พวกคุณจำบทเรียนวันนี้ไว้ เหยือกใบนี้ก็เหมือนชีวิตคนเรา
ลูกเทนนิสเปรียบเหมือนเป็นเรื่องสำคัญที่สุดในชีวิต เช่น ครอบครัว คู่ชีวิต การเรียน สุขภาพ
ลูก พ่อแม่และเพื่อน

สิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องที่
คุณต้องสนใจจริงจัง สูญเสียไปไม่ได้
เม็ดกรวดเหมือนสิ่งสำคัญรองลงมา เช่น งาน บ้าน รถยนต์
ทรายก็คือเรื่องอื่นๆ ที่เหลือเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ที่เราจำเป็นต้องทำ
แต่เรามักจะหมกมุ่นอยู่กับเรื่องเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้

เหยือกนี้เปรียบกับชีวิตของคุณ ถ้าคุณใส่ทรายลงไปก่อน
คุณจะมัวหมกมุ่นอยู่กับเรื่องเล็กๆน้อยๆ อยู่ตลอดเวลา


ชีวิตเต็มแล้ว... เต็มจนไม่มีที่เหลือให้ใส่กรวด ไม่มีที่เหลือใส่ให้ลูกเทนนิสแน่นอน '

ชีวิตของคนเราทุกคน ถ้าเราใช้เวลาและปล่อยให้เวลาหมดไปกับเรื่องเล็กๆ น้อยๆ
เราจะไม่มีที่ว่างในชีวิตไว้สำหรับเรื่องสำคัญกว่า

เพราะฉะนั้นในแต่ละวันของชีวิต เราต้องให้ความสนใจกับเรื่องที่ทำให้ตัวเรา
และครอบครัวมีความสุข ใช้ชีวิตเล่นกับลูกๆ หาเวลาไปตรวจร่างกาย
พาคู่ชีวิตกับลูกไปพักผ่อนในวันหยุด พากันออกกำลังกาย เล่นกีฬาร่วมกันสักชั่วโมงสอง
ชั่วโมง เพื่อสุขภาพและความสัมพันธ์ที่ดีในชีวิต

พาพ่อแม่ไปเที่ยวพักผ่อนหรือทานข้าว
โทรศัพท์หาเพื่อนบ้างให้รู้ว่าเรายังคิดถึงและ
เป็นห่วง เราต้องดูแลเรื่องที่สำคัญที่สุดจริงๆ ดูแลลูกเทนนิสของเราก่อนเรื่องอื่นทั้งหมด
หลังจากนั้นถ้ามีเวลาเหลือเราจึงเอามาสนใจ
กับสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบๆ ตัวเรา


นักศึกษาคนหนึ่งยกมือขึ้นถาม

“ แล้วน้ำที่อาจารย์เทใส่ลงไปล่ะครับ หมายถึงอะไร ?'


เขายิ้มพร้อมกับบอกว่า
“ การที่ใส่น้ำลงไปเพราะอยากให้เห็นว่า ไม่ว่าชีวิตของเราจะวุ่นวายสับสนเพียงใด
ในความสับสนและวุ่นวาย เหล่านั้นคุณยังมีที่ว่างสำหรับการแบ่งปันน้ำใจให้กันเสมอ... '

เจเล่าให้ฟังว่า

หลังจากถูกตัดสินประหารแล้ว ๖-๗ ปี เขาอยู่ในเรือนจำ ก็เกิดความรู้สึกว่า เขาจะต้องรีบตัดสินใจ
ว่าจะอยู่อย่างคนที่ผูกโกรธ มีความอาฆาตเศร้าหมอง มีอกุศลธรรมทั้งหลายครอบงำจิตใจ
หรือเขาจะพัฒนาจิต ให้เป็นจิตใจที่ดี จิตใจที่มีธรรมะ จิตใจที่สงบ
ตอนนั้นเขาไม่รู้ว่าจะอยู่ได้อีกนานเท่าไร ไม่รู้ว่าจะถูกเรียกไปประหารเมื่อไร

เขาเลยเกิดความตั้งใจว่า อย่างไรเสียจะต้องพยายามละสิ่งที่ทำให้จิตใจเศร้าหมอง
และพยายามพัฒนาส่วนที่ดีในจิตใจให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ สำหรับเวลาที่ยังเหลืออยู่แล้ว
เขาก็ได้พยายาม ได้หาหนังสือทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษมาศึกษาพุทธศาสนา

เลยเป็นโอกาสให้ได้ฝึกภาษาอังกฤษด้วย
เพราะในคุกไม่มีคนพูดภาษาไทย ตัวเขาเองตอนติดคุกภาษาอังกฤษก็ยังไม่ดี
เนื่องจากไปอมริกาได้ไม่กี่เดือนก็เกิดคดี และตอนนั้นญาติพี่น้องในอเมริกาก็ไม่มีสักคน
เขาเลยฝึกภาษาอังกฤษจนกระทั่งเขียนอธิบายปรัชญาในศาสนาพุทธได้อย่างละเอียด
เขียนกลอนก็ได้ เป็นคนมีศิลปะในชีวิต แล้วก็ฝึกวาดรูปในเรือนจำจนเก่ง มีความสามารถในงานศิลปะ
และเป็นคนที่ตั้งใจนำสันติสุขให้เกิดขึ้น ในที่ซึ่งเป็นที่รวมของผีของเปรตอย่างในคุก
เพราะนักโทษส่วนใหญ่ก็แย่มาก ๆ เจ้าหน้าที่ก็พอ ๆ กัน เลยต้องทำให้ตัวเองเป็นที่ยอมรับวันแรกที่อาตมาไปเรือนจำ ทนายความก็ไปรับ อาตมาถาว่าเจเป็นยังไง
ทนายก็บอกว่า เจน่ะเขาสบายแต่พวกเราซีแย่

..

ท่านอาจารย์รู้สึกอย่างไรที่ได้ช่วยเป็นที่พึ่งทางใจ แก่นักโทษประหาร

ตอนแรกอาตมาก็รู้สึกยินดี แต่พอมาคิดได้ว่า เอ... นี่เรากำลังจะเข้าไปแดนนรกนะ
อาตมาก็ชักรู้สึกไม่ค่อยมั่นใจขึ้นมานิดหน่อย ระบบรักษาความปลอดภัยของเรือนจำก็เข้มงวดกวดขันมาก กว่าจะผ่านเข้าไปถึงต้องผ่านประตูเหล็กหลายต่อหลายชั้น ผ่านเครื่องตรวจหาอาวุธสองครั้ง แล้วก็ยังมีผู้คุมมาตรวจอีกหลายคณะ ตรวจแล้วก็ประทับตราที่มือของอาตมา แล้วก็ต้องไปผ่านประตูเหล็กและผู้คุมอีก หลายชั้นหลายขั้นตอนทีเดียว แต่มีสัญญาณบางอย่างที่แสดงให้เห็นความแตกต่าง

อาตมาได้ยินผู้คุมทักทายเด็กบางคนอย่างสนิทสนมเหมือนรู้จักกันดี เขาให้เวลาเยี่ยมตอนเช้าถึงบ่ายสองโมง หลังจากนั้นแล้วแขกต้องกลับหมดเมื่ออาตมาเห็นเจ เขาไม่เหมือนคนใกล้ตายคนอื่น ๆ ที่อาตมาเคยพบ เจยังหนุ่ม แข็งแรง และดูมีสุขภาพจิตดี เขาเป็นคนฉลาดหลักแหลม ประณีต ไม่น่าสงสัยเลยว่า
เขาได้ใช้ชีวิตในช่วงสุดท้ายอย่างมีคุณค่า แม้จะถูกล่ามโซ่ที่เอว เจก็ยังดูภาคภูมิเป็นตัวของตัวเอง
มารยาทงาม และต้อนรับผู้มาเยือนอย่างอบอุ่น ทุกอย่างดูเป็นปกติ
ไม่มีอะไรส่อเค้าเลยว่า เที่ยงคืนของวันมะรืนผู้ชายคนนี้จะถูกประหาร เขาจะต้องตาย

ท่านอาจารย์ได้พูดกับเจเกี่ยวกับทางเลือกที่ผิดของเขาบ้างหรือเปล่าครับ
เกี่ยวกับอาชญากรรมของเขาเปล่า

อาตมาไม่ได้เอ่ยถึงอดีตของเจเลย เราไม่มีเวลาพอด้วย อาตมามุ่งไปที่การช่วยให้เขามีสุขภาพจิตที่ดี
พอที่จะเผชิญกับความตายได้อย่างสงบมากกว่า เพราะอาตมาไม่ได้เข้าไปเกี่ยวข้องกับเจในฐานะที่เขาฆ่าคนตาย แต่ในฐานะคนที่กำลังเผชิญกับความตาย