ท่านอยากเป็นบัวแบบไหน
1. บัวออกจากตม
2. บัวกลางน้ำ
3. บัวปริ่มน้ำ
4. บัวพ้นน้ำ
บัวออกจากตม
มีความโลภอย่างแรงกล้า เป็นบ้าพยาบาท
เป็นทาสความโกรธ ผูกโกรธเอาไว้ ฝักไฝ่ลบหลู่
ชอบรบชอบสู้ อยู่เสมอ เซ่อริษยา เป็นบ้า ตระหนี่
มากมีมายา ทำก๋าโอ้อวด เจ็บปวดหัวดื้อ ถือดีไม่ลดล่ะ
มานะทะนงตัว ชาติชั่วชอบดูหมิ่น อยู่กินมัวเมา
โง่เขลาประมาท (อุปกิเลส16) ลุ่มหลงมืดบอด กอดบาปไม่มียางอาย
ชั่วร้ายไม่กลัวบาป ใจหยาบฟุ้งซ่าน เกิดการอยากได้ ใจเห็นผิดๆ
คิดดื้อถือตัว มืดมัวร้ายกาจ เป็นทาสอิจฉา เป็นทาสตระหนี่
มีแต่ใจร้อน นั่งนอนหดหู่ อยู่อย่างงี่เง่า
งี่เง่าสงสัย
(อกุศลเจตสิก14)

บัวกลางน้ำ
มีความชั่ว มีความโง่ ฝังรากลึก อยู่ในจิตใจที่มีแต่กิเลส
มีปัญญาหยาบ โง่ดักดาน พร้อมด้วยการปรุงแต่ง แฝงด้วยที่จะรับรู้
ตา หู จมูก กาย ใจ

ได้ติดต่อก่อสัมผัส ชัดด้วยเวทนา มากด้วยตัณหา มากด้วยการยึดติด
คิดเป็นภพเป็นชาติ ผิดพลาดจนตาย ขาดศีลมารยาททราม
ไม่งามในฑิฐิ หากินผิดหลักธรรม
เกิดมาใจต่ำ

การกรรมก็ไม่ดี ใช้เวลาสิ้นเปล่า วิ่งหาแต่ความชั่ว แม้ศีล5ก็ไม่รักษา
โลภมากอยากได้ จิตใจร้ายกาจ เป็นทาสความโง่เขลา
งี่เง่าถือตัว มืดมัวเห็นผิดชอบ คิดอิจฉาเป็นบ้า
หดหู่ อยู่อย่างฟุ้งซ่าน อันธพาลชอบชั่ว ไม่กลัวบาปกรรม
ชอบเสพกาม มากด้วยความหงุดหงิด
เป็นคนดื้อ ถือเห็นผิด คิดแต่สงสัย หลงไหลในสิ่งผิด
ติดถิ่นติดภพ ครบเครื่องอิจฉา เป็นบ้าตระหนี่ มีแต่ความโง่

(ปฏิจจสมุปบาท12วิบัติ8เบจศีลกิเลส10สังโยชน์10)

บัวปริ่มน้ำ
มีเมตตากรุณา ชอบแบ่งปัน ไม่แปดเบื้อนกิเลสตัณหา
วาจาไพเราะ ไม่พึ่งพิงสิ่งเสพติด(เบจธรรม5) ชอบทำชอบพูด
คิดด้วยเมตตา ได้สิ่งใดมาแบ่งปันเพื่อน ตักเตือนกันตามกฎกติกา
ขจัดปัญหาขัดแย้ง (สารานีญธรรม6)

ให้ทานแบ่งปัน มั่นคงในศีล ยินดีบริจาค มากด้วยซื่อตรง
มั่นคงอ่อนโยน รู้ผลเผากิเลส ไม่โกรธรุ่งโรจน์
ไม่เบียดเบียน พากเพียรอดทน เกิดเป็นคนไม่ทิ้งธรรมะ (ทศพิธราชธรรม10)

ไม่เที่ยงปรวนแปร แน่นอนต้องตาย ร่างกายเน่าเหม็น
เป็นทุกข์เป็นโทษ โปรดละทิ้งได้ ไม่ยึดไม่ติด คิดหนีให้พ้น
ไม่สนใจในการเล่น เว้นได้ไม่ปรุงแต่ง
รู้แจ้งลมหายใจ(สัญญา10)

บัวพ้นน้ำ

รู้สึกตัวทั่วพร้อมตลอดเวลา เดินนับเท้า นอนนับท้อง จับจ้องลมหายใจ
เคลื่อนไหวด้วยสติ(มหาสติปัฎฐาน4)

พรหมจรรย์ใช้ชีวิตเดียว ไม่ยุ่งเกี่ยวเพศตรงข้าม ไม่กินมาก
ไม่อยากร้องเพลง
ไม่ละเลงของหอม ไม่ยอมนอนนาน
ไม่ต้องการเงินทอง ไม่จ้องเพศตรงข้าม
หยุดเสพกาม คือพรหมจรรย์

บัวสี่เหล่า ในพระสูตรและพระอรรถกถา มีใจความดังนี้

[๕๕๗] ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงทราบการเชื้อเชิญของพรหม และ
ทรงอาศัยพระกรุณาในสัตว์ทั้งหลาย จึงทรงสอดส่องดูโลกด้วยพระพุทธจักษุ ฯ
เมื่อพระผู้มีพระภาคทรงสอดส่องดูโลกด้วยพระพุทธจักษุ ก็ได้ทรงเห็น
สัตว์ทั้งหลาย บางพวกมีกิเลสดุจธุลีในดวงตาน้อย บางพวกมีกิเลสดุจธุลีในดวงตา
มาก บางพวกมีอินทรีย์กล้า บางพวกมีอินทรีย์อ่อน บางพวกมีอาการดี บางพวก
มีอาการเลว บางพวกจะพึงสอนให้รู้ได้โดยง่าย บางพวกจะพึงสอนให้รู้ได้โดยยาก
บางพวกมีปรกติเห็นโทษในปรโลกว่าเป็นภัยอยู่ ฯ
ในกออุบลก็ดี ในกอปทุมก็ดี ในกอบุณฑริก็ดี ดอกอุบลก็ดี ดอกปทุม
ก็ดี ดอกบุณฑริกก็ดี บางเหล่าเกิดแล้วในน้ำ เจริญแล้วในน้ำ อาศัยอยู่ในน้ำ
จมอยู่ในน้ำ อันน้ำเลี้ยงอยู่ บางเหล่าเกิดแล้วในน้ำ เจริญแล้วในน้ำ ตั้งอยู่
เสมอน้ำ บางเหล่าเกิดแล้วในน้ำ เจริญแล้วในน้ำ ตั้งขึ้นพ้นน้ำ อันน้ำไม่ติดแล้ว
แม้ฉันใด พระผู้มีพระภาคทรงสอดส่องดูโลกด้วยพระพุทธจักษุ ก็ได้ทรงเห็นสัตว์
ทั้งหลาย บางพวกมีกิเลสดุจธุลีในดวงตาน้อย บางพวกมีกิเลสดุจธุลีในดวงตา
มาก บางพวกมีอินทรีย์กล้า บางพวกมีอินทรีย์อ่อน บางพวกมีอาการดี บางพวก
มีอาการเลว บางพวกจะพึงสอนให้รู้ได้โดยง่าย บางพวกจะพึงสอนให้รู้ได้โดยยาก
บางพวกมีปรกติเห็นโทษในปรโลกว่าเป็นภัยอยู่ ฉันนั้น ครั้นทรงเห็นแล้ว จึงได้
ตรัสตอบสหัมบดีพรหมด้วยพระคาถาว่า
ประตูอมตะ เราเปิดแล้วเพราะท่าน ชนผู้ฟังจงปล่อยศรัทธา
มาเถิด ดูกรพรหม เราจะไม่มีความสำคัญในความลำบาก
แสดงธรรมอันประณีตที่ชำนิชำนาญในหมู่มนุษย์ ฯ

ในอรรถกถา แสดงไว้ดังนี้

1.ในดอกบัวเหล่านั้น ดอกบัวที่โผล่ขึ้นพ้นน้ำ ย่อมรอคอยสัมผัสรัศมีพระอาทิตย์ ซึ่งจะบานในวันนี้

2.แต่ดอกบัวที่ตั้งอยู่เสมอ น้ำ ซึ่งจะบานในวันพรุ่งนี้

3.ดอกบัวที่ยังไม่พ้นน้ำ จมอยู่ใต้น้ำอันน้ำหล่อเลี้ยงไว้ จะบานได้ในวันที่ ๓

4.แม้ดอกบัวที่เกิดในน้ำเป็นต้นอื่นๆ ที่ยังไม่พ้นน้ำก็มี จักไม่บาน จักเป็นภักษาของปลาและเต่าเท่านั้น ดอกบัวเหล่านั้นมิได้ยกขึ้นสู่บาลี แต่ท่านนำมาแสดงไว้เข้าใจว่าควรแสดง.

บุคคล ๔ จำพวก คือ
อุคฆติตัญญู
วิปจิตัญญู
เนยยะ
ปทปรมะ

ก็เหมือนดอกบัว ๔ ชนิดเหล่านั้นนั่นเอง.

ในบุคคล ๔ จำพวกเหล่านั้น

บุคคลใดตรัสรู้ธรรมพร้อมกับเวลาที่ท่านยกหัวข้อธรรมขึ้นแสดง บุคคลนี้เรียกว่าอุคฆติตัญญู.

บุคคลใดตรัสรู้ธรรมในเมื่อท่านจำแนกอรรถแห่งธรรมที่กล่าวโดยย่อให้พิสดาร บุคคลนี้เรียกว่าวิปจิตัญญู.

บุคคลใดว่าโดยอุเทศโดยสอบถาม ใส่ใจโดยแยบคาย เสพ คบ เข้าไปนั่งใกล้กัลยาณมิตร ตรัสรู้ธรรมโดยลำดับ บุคคลนี้เรียกว่าเนยยะ.

บุคคลใดสดับมากก็ดี กล่าวมากก็ดี ทรงจำได้มากก็ดี ให้ผู้อื่นสอนมากก็ดี ยังตรัสรู้ธรรมในชาตินั้นไม่ได้ บุคคลนี้เรียกว่าปทปรมะ.

ในบุคคล ๔ จำพวกเหล่านั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงตรวจดูหมื่นโลกธาตุซึ่งเสมือนดงอุบลเป็นต้น ได้ทรงเห็นว่า

อุคฆติตัญญูเหมือนดอกบัวที่จะบานในวันนี้
วิปจิตัญญูเหมือนดอกบัวที่จะบานในวันพรุ่งนี้
เนยยะเหมือนดอกบัวที่จะบานในวันที่ ๓
ปทปรมะเหมือนดอกบัวที่เป็นภักษาแห่งปลาและเต่า.

และพระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อทรงเห็น ได้ทรงเห็นโดยอาการทั้งปวงอย่างนี้ว่า สัตว์มีประมาณเท่านี้มีกิเลสดุจธุลีในดวงตาน้อย สัตว์มีประมาณเท่านี้มีกิเลสดุจธุลีในดวงตามาก ในสัตว์แม้เหล่านั้น สัตว์มีประมาณเท่านี้เป็นอุคฆติตัญญู.

ในบุคคล ๔ เหล่านั้น พระธรรมเทศนาของพระผู้มีพระภาคเจ้าย่อมสำเร็จประโยชน์แก่บุคคล ๓ จำพวก (แรก) ในอัตภาพนี้ทีเดียว

สำหรับพวกปทปรมะย่อมเป็นวาสนา [อบรมบ่มบารมี] เพื่อสำเร็จประโยชน์ในอนาคตกาลข้างหน้า.

การเปรียบเทียบ สัตว์โลก โดยเปรียบกับดอกบัว 4 เหล่า จึงไม่ได้เปรียบเทียบโดยการกระทำอกุศลหรือกุศลเป็นเกณฑ์ แต่เป็นการเปรียบเทียบโดยวาสนา สติปัญญา ในการรู้ชัดอริยสัจจ์มรรค ในการรู้แจ้งนิพพาน

http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v.php?B=15&A=4405&Z=4482&pagebreak=0

http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=555

ขอบคุณ คุณเช่นนั้นค่ะที่ให้ความรู้เพิ่มเติม