ปุจฉา ความแตกต่างระหว่าง ความฉลาดกับปัญญา ? ช่วยวิสัจฉนาด้วยครับ

ปัญญา คือ ความรู้แจ้ง รู้จริง
ความฉลาด คือ การรู้จักใช้ปัญญา

ฉลาด ก็หมายถึงจินตมัยปัญญา
ก็หมายถึงฉลาดในความคิด เช่นสรรพวิชาความรู้ทั้งปวง
เราก็ฉลาดนึก ฉลาดคิด ฉลาดประมวลผลข้อมูล ฉลาดใช้ข้อมูล

ส่วนปัญญา ก็คือภาวนามัยปัญญา
คือ ความฉลาดในพฤติกรรมของจิต
เป็นความฉลาดในอารมณ์ต่างๆของจิต
ว่าอย่างใดควรเจริญ อย่างใดควรละ
เช่นการรู้จักปลง รู้จักละวางอารมณ์

ปัญญา เปรียบเหมือนความคมของมีด ที่คมมาก คมน้อย แตกต่างกันไปในมีดแต่ละเล่ม

ความฉลาด เปรียบเหมือน การรู้จักนำมีดมาใช้ได้อย่างเหมาะสม หรือรู้จักนำมาใช้ได้อย่างวิเศษ

สวัสดีค่ะคุณ sa1ratt

ฉลาด คือ ความมีไหวพริบดี หรือความเฉียบแหลม

ปัญญา คือ ความรอบรู้ ความรู้ทั่ว

ในทางพุทธศาสนา ปัญญา ที่มนุษย์สามารถพัฒนาให้เข้าถึงได้ มี 3 ระดับ

1.สุตมยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดจากการ ฟัง อ่าน
2.จินตามยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดจากการ คิด พิจารณา วิเคราะห์ วิจัย
3.ภาวนามยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดขึ้นจากการพัฒนาจิตให้ตั้งมั่นเป็นสมาธิ และพัฒนาจิตให้เกิด
"ปัญญาเห็นแจ้ง" ปัญญาเห็นแจ้งหมายถึง เห็นตามความเป็นจริง ไม่เนื่องด้วยกาลเวลา ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานแค่ไหนย่อมยังคงเป็นจริง ดังเช่น "กฏไตรลักษณ์" เป็นต้น

ดังนั้นจะเห็นได้ว่า สุตมยปัญญา และ จินตามยปัญญา เป็น "ปัญญาทางโลก" ที่มนุษย์ส่วนใหญ่นิยมศึกษาเล่าเรียนกัน ตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาล ไปจนถึง ระดับปริญญาเอก ยังคงเนื่องด้วยกาลเวลา
ส่วน ภาวนามยปัญญา เป็น "ปัญญาสูงสุดทางธรรม" ที่เข้าถึงเหตุผล หรือความจริงที่ไม่เนื่องด้วยกาลเวลา และ ปัญญาสูงสุดทางธรรม ยังแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท
1.ความรู้สูงสุดที่ยังเกี่ยวข้องกับการเวียนตายเวียนเกิด ยังไม่สามารถนำพาตนเองให้พ้นไปจากความทุกข์ ซึ่งเกิดจากการพัฒนาจิตแบบ "สมถภาวนา" หรือ เรียกว่า อภิญญา 5
2.ความรู้สูงสุดที่เข้าถึง"ความจริงแท้ของสรรพสิ่ง"ที่เป็นเหตุให้สัตว์ต้องเวียนตายเวียนเกิดอยู่ในภพต่าง ๆ ของวัฏสงสาร หรือ เรียกว่า วิปัสสนาญาณระดับมรรค

ธรรมย่อมรักษาผู้ปฏิบัติธรรม

ฉลาด คือ รู้ว่าการเกิดเป็นคนมีแต่ทุกข์ สุขก็สุขไม่นาน...
เป็นเทพ พรหม ก็สุขชั่วคราว...หมดบุญไม่แน่ว่าจะได้เป็นคนอีกหรือไม่
ดีไม่ดีอาจพุ่งหลาวลงนรกไปก็มาก
ปัญญา คือ ผู้ขจัดอวิชชาออกจากจิตจากใจ เห็นความเป็นจริงว่าทั้งสามโลกเป็นอนัตตา
กายตาย แต่จิตไม่ตายด้วย ของจริงคือจิต แยกจิตออกจากกายขันธ์5สมมติ...หลุดพ้นจากสมมติทั้งสามโลก
เป็นวิมุติจิต(จิตพระอรหันต์) นิพพานคือบ้านที่แท้จริงของจิต
ศึกษาเพิ่มเติืมที่ http://www.sangthipnipparn.com