คุณคะ ดิฉันก็ชี้แจงไปแล้วว่าเป็นการกล่าวเสริม ซึ่งดิฉันก็ขีดเส้นใต้เน้าประเด็นหลักของบทความไปแล้ว ที่คุณบอกว่าเหมารวมน่ะ มันไม่ใช่ทั้งประเด็นหลักและประเด็นรอง มันเพียงแค่ทำหน้าที่สนับสนุนประเด็นหลักให้มีความชัดเจนขึ้นเท่านั้นเองนะคะ คุณอย่ายกเอาคำเสริมมาเป็นประเด็นหลักสิ่คะ

เพราะเหตุว่า ชาวบ้านทั่วๆไป บางคน อ่านภาษาไทยออกด้วย และก็มีความเข้าใจที่ถูกด้วย
ถึงแม้ว่าจะไม่ได้เรียนบาลีมาก่อนเลยก็ตาม

ไม่ว่าจะเป็นประเด็นหลัก ประเด็นเสริมอย่างไร ก็ควรมีความรอบคอบก่อนจะกล่าวหรือพิมพ์สิ่งใดออกมา เพราะผู้ฟังหรือผู้อ่านจะเข้าใจผิดได้ว่า "ฉันเป็นชาวบ้านธรรมดาๆไม่ได้เรียนการแปลสำนวนในพระไตรปิฎกมา อ่านไปก็คงไม่เข้าใจ " ก็เลยพลอยไม่ได้ศึกษา นับเป็นสิ่งที่น่าเสียดาย

ข้าพเจ้าก็บอกแล้วว่า ความในพระไตรปิฎก เป็นศัพท์ภาษาบาลี สำนวนภาษาก็เป็นสำนวนภาษาเมื่อสมัย สองพันกว่าปีผ่านมาแล้ว ขนาดภาษาไทยสมัยโบราณ เท่าที่ได้เห็นยังรู้สึกแปลกๆเลยขอรับ
ยิ่งเป็นความในพระไตรปิฎกยิ่งแล้ว เขาซ่อนความลับไว้ตั้งเยอะแยะ
อย่าง "ไตรลักษณ์" ข้าพเจ้าก็เคยเขียนเป็นกระทู้ไปแล้ว ก็เลยไม่อยากอธิบาย
แต่ก็อยากจะบอกให้พวกหนอนตำราได้รู้เอาไว้อีกครั้งว่า
"ไตรลักษณ์" เป็น ข้อความย่อ จาก สติปัฏฐาน ๔ จะใช้ทำอะไรก็ได้ทั้งนั้นขอรับ

สวัสดีท่าน จขกท เพื่อให้ท่านเกิดความเข้าใจแจ่มแจ้ง ดิฉัน จะคัดลอกข้อความบางส่วนในพุทธประวัติของพระพุทธเจ้า มาให้ท่านได้พิจารณา นะเจ้าค่ะ เพื่อความกระจ่างแก่ตัวท่านเองเกี่ยวกับพระไตรปิฏก
หลังจากที่ตรัสรู้แล้ว ได้พิจารณาธรรมที่พระองค์ตรัสรู้เป็นเวลา 7 สัปดาห์ ทรงเห็นว่าพระธรรมที่พระองค์ทรงบรรลุนั้นมีความละเอียดอ่อน สุขุมคัมภีรภาพ ยากต่อบุคคลจะรู้ เข้าใจและปฏิบัติได้ ทรงเกิดความท้อพระทัยว่าจะไม่แสดงธรรมโปรดมหาชน ต่อมาท่านได้ทรงพิจารณาอย่างลึกซึ้ง แล้วทรงเห็นว่าบุคคลในโลกนี้มีหลายจำพวก บางพวกสอนได้ บางพวกสอนไม่ได้ เปรียบเสมือนบัว ๔ เหล่า ดังนั้นแล้วจึงดำริที่จะแสดงธรรมเพื่อมวลมนุษยชาติต่อไป
บัว ๔ เหล่า ได้แก่
๑.พวกที่มีสติปัญญาฉลาดเฉลียว เป็นสัมมาทิฏฐิ เมื่อได้ฟังธรรมก็สามารถรู้ และเข้าใจในเวลาอันรวดเร็ว เปรียบเสมือนดอกบัวที่อยู่พ้นน้ำ เมื่อต้องแสงอาทิตย์ก็เบ่งบานทันที (อุคฆฏิตัญญู)

๒.พวกที่มีสติปัญญาปานกลาง เป็นสัมมาทิฏฐิ เมื่อได้ฟังธรรมแล้วพิจารณาตามและได้รับการอบรมฝึกฝนเพิ่มเติม จะสามารถรู้และเข้าใจได้ในเวลาอันไม่ช้า เปรียบเสมือนดอกบัวที่อยู่ปริ่มน้ำซึ่งจะบานในวันถัดไป (วิปัจจิตัญญู)

๓.พวกที่มีสติปัญญาน้อย แต่เป็นสัมมาทิฏฐิ เมื่อได้ฟังธรรมแล้วพิจารณาตามและได้รับการอบรมฝึกฝนเพิ่มอยู่เสมอ มีความขยันหมั่นเพียรไม่ย่อท้อ มีสติมั่นประกอยด้วยศรัทธา ปสาทะ ในที่สุดก็สามารถรู้และเข้าใจได้ในวันหนึ่งข้างหน้า เปรียบเสมือนดอกบัวที่อยู่ใต้น้ำ ซึ่งจะค่อยๆ โผล่ขึ้นเบ่งบานได้ในวันหนึ่ง (เนยยะ)

๔.พวกที่ไร้สติปัญญา และยังเป็นมิจฉาทิฏฐิ แม้ได้ฟังธรรมก็ไม่อาจเข้าใจความหมายหรือรู้ตามได้ ทั้งยังขาดศรัทธาปสาทะ ไร้ซึ่งความเพียร เปรียบเสมือนดอกบัวที่จมอยู่กับโคลนตม ยังแต่จะตกเป็นอาหารของเต่าปลา ไม่มีโอกาสโผล่ขึ้นพ้นน้ำเพื่อเบ่งบาน (ปทปรมะ)

- จึงทรงมีพระกรุณาธิคุณ ระลึกอาฬารดาบสและอุททกดาบสว่า มีกิเลสเบาบางสามารถตรัสรู้ได้ทันที แต่ท่านทั้ง 2 ได้ตายแล้ว จึงทรงระลึกถึงปัญจวัคคีย์ (ประกอบด้วย พระโกณฑัญญะ พระวัปปะ พระภัททิยะ พระมหานาม และพระอัสสชิ) จึงเสด็จไปที่ป่าอิสปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี แคว้นกาสี ปัจจุบันคือสารนาถ เมืองพาราณสี ในวันขึ้น 15 เดือน 8 จึงทรงปฐมเทศนา " ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร (แปลว่าสูตรของการหมุนวงล้อแห่งพระธรรมให้เป็นไป)"
ซึ่งใจความ 3 ตอน คือ
1.) ทรงชี้ทางผิดอันได้แก่กามสุขัลลิกานุโยค(การประกอบตนให้ชุ่มอยู่ด้วยกาม) และอัตตกิลมถานุโยค(การทรมานตนให้ลำบาก) ว่าเป็นส่วนสุดที่บรรพชิตไม่ควรดำเนิน แต่เดินทางสายกลางที่เรียกว่า มัชฌิมาปฏิปทา คือ มรรคมีองค์แปด เป็นไปเพื่อพระนิพพาน
2.) ทรงแสดงอริยสัจ 4 โดยละเอียด
3.) ทรงปฏิญญาว่าทรงตรัสรู้พระองค์เอง และได้บรรลุธรรมวิเศษแล้ว
/color]

ขอบคุณนะคะ คุณน้อง(หรือเปล่า) ก็ด้วยเหตุที่เข้าใจยากนี่แหละค่ะ พอดิฉันได้มาเจอผู้รู้ จึงทำให้ดิฉันรู้สึกปลาบปลื้นดีใจ และอยากจะขอคำแนะนำรือความรู้จากผู้ที่มีความเชี่ยวชาญในเรื่องพระไตรปิฎกอย่างท่าน เช่นนั้น

ดิฉันคงเป็นประเภทด้านล่างนี้มั้งคะ



หรือไม่ก็อาจจะประเภทนี้ค่ะ



เป็นเพราะว่าดิฉันนั้นรู้น้อย ประกอบกับเป็นคนชอบถาม เมื่อดิฉันมาเจอผู้รู้จึงทำให้ดิฉันรีบเข้าไปถาม เข้าไปขอความรู้อย่างรวดเร็ว เพื่อหวังจะได้รับการชี้แนะไงคะ

รู้เข้าใจไอ่ที่เรียกกันว่าคนหรือมนุษย์ก่อนแล้วจะเข้าใจตะกร้าสองใบ คือพระสูตรพระอภิธรรม..หรือความหมายจากตัวหนังสือในชื่อของธรรมทั้งหลายแหล่

ขออนุญาตนะคะ ยังไม่ได้คำตอบเลยค่ะ แต่พอดีมีบางท่านชวนคุยเรื่องอื่น
เลยขอนำมาอีกรอบนะคะ เผื่อบางท่านไม่สะดวกเปิดกลับไปกลับมา



สวัสดีค่ะ ท่านเช่นนั้น ก่อนอื่นดิฉันต้องออกตัวกล่าวขออภัยก่อนนะคะ ที่ดิฉันอาจตั้งคำถามไม่ชัดเจน จากสิ่งที่ท่านเช่นนั้นยกมาไม่ได้ตอบคำถามดิฉันแม้แต่ข้อเดียวเลยค่ะ ดิฉันจึงขออณุญาตนำคำถามเดิมมาเรียบเรียงใหม่เป็นข้อๆ ให้เข้าใจง่ายๆนะคะ

ดิฉันถามว่า

สังขาร
เหตุปัจจัย
ไตรลักษณ์

1.ศัพท์ 3 คำด้านบนนี้มีความหมายว่าอย่างไร

2.คำศัพท์แต่ละคำแบ่งออกเป็นคำละกี่ประเภท และ แต่ละประเภทแบ่งย่อยออกอีกเป็นกี่หมวด

3.แต่ละประเภท แต่ละหมวด กล่าวถึงอะไรบ้างที่เกี่ยวกับศัพท์ 3 คำนี้

4.คำศัพท์ 3 คำนี้ บันทึกไว้ในปิฎกเล่มใด หน้าที่เท่าไหร่ บรรทัดใดบ้าง และตัวอักษรที่เท่าไหร่บ้าง

5.มีปิฎกกี่เล่มและเล่มใดบ้าง ตอนใดบ้าง หน้าที่เท่าไหร่ บรรทัดที่เท่าไหร่บ้าง ที่กล่าวถึงเรื่องคำศัพท์ 3 คำนี้ ไว้อย่างเฉพาะเจาะจง

6.ผู้ที่บัญญัติคำศัพท์ 3 คำนี้ คือใครบ้าง หมายถึงทั้งผู้แปล และ ผู้บันทึก

7.ผู้ที่บัญญัติ คำศัพท์ 3 คำนี้ บัญญัติแล้วเสร็จวัน เวลาใด สมัยใด

8.ผู้บัญญัติศัพท์ 3 คำนี้ แปลศัพท์มาจากภาษาอะไรบ้าง และใช้หลักยังไงในการแปล และอ้างอิงมาจากเอกสารอะไรบ้าง

9.เมื่อบันทึกเสร็จแล้วมีการแก้ไขเพิ่มเติมหรือไม่ หากมี โปรดระบุจำนวนครั้งที่ทำการแก้ไข และแต่ละครั้งที่แก้ไข แก้ไขในสมัยใดบ้าง และผู้ที่ทำการแก้ไขในแต่ละครั้งมีใครบ้าง

ที่อยากรู้ก็มีเท่านี้ค่ะ หวังว่าคงไม่เป็นการรบกวนท่านเช่นนั้นนะคะ คิดว่าคงเป็นเรื่องไม่ยากสำหรับผู้ที่มีความเชี่ยวชาญในพระไตรปิฎกอย่างท่านเช่นนั้นนะคะ ขอบคุณค่ะ

ถึง หญิงไทยอนุโมทนาขอให้เจริญในธรรม เจ้าค่ะ
ดิฉันก็ได้ผู้มีมีสติปัญญาอย่างท่าน เช่นนั้น และท่านโฮที่กรุณา คนนึงเปรียบเหมือนบัณทิตผู้มีสติปัญญาล้ำเลิศ อีกคนเปรียบเหมือน จอมยุทธผู้มีวิทยายุทล้ำเลิศ เป็นแนวทางให้ดิฉัน จนดิฉัน เรียนรู้กับสองท่าน จนแตกฉานในเรื่องพระธรรมเลยเจ้าค่ะ แล้วดิฉันก็เป็นประเภท ไม่รู้หรือสงสัยก็จะถาม แบบว่า อายครูบ่รู้วิชา

ผมขออธิบายแบบชาวบ้านให้ฟังนะครับ และที่สำคัญอยากให้คุณเช่นนั้นมาฟังด้วย
จะได้เข้าใจ อรรถคาถาที่แท้จริงเข้าทำอย่างไร

เข้าเรื่องครับ คุณหญิงไทยครับ บัญญัติสามคำที่คุณถามผมขอบอกที่มาที่ไปก่อนครับ
สังขาร สิ่งที่ถูกปรุงแต่งขึ้น ซึ่งหลายคนเข้าใจว่า ปรุงแต่งโดยจิต ไม่ถูกครับ
มันเป็นสภาวะที่ใช่แทนอาการของจิตหรือจิต ตัวที่ทำหน้าที่ปรุงแต่งก็คือ กาย ในส่วนที่เรียกว่า
สมอง ซื่งกระบวนการที่ว่าถูกควบคุมด้วยกิเลสสังโยชน์สิบ พวกเราหลายคนเข้าใจว่า
โทสะ โมหะและโลภะเป็นกิเลส มันไม่ใช่ครับ ทั้งสามอย่างนี้มันเป็นอาการของจิต
มันมีผลมาจาก สัญญาสิ่งที่เราไปรับรู้มาสิ่งไหนเป็นกุศลสิ่งไหนเป็นอกุศล ถ้าเราเอาสัญญา
ส่วนดีอาการของจิตก็จะเป็นกุศล เอาส่วนไม่ดีมันก็เป็นอกุศล
ดังนั้นสังขารก็คือ สิ่งที่เราคิดนึกต่างๆ นั้นเอง

เหตุปัจจัย สิ่งที่ทำให้เกิดอีกสิ่งหนึ่ง หรือเรียกว่า เหตุ
อย่างเช่น ความร้อนเป็นเหตุปัจจัยให้เกิดไอน้ำ ไอน้ำทำให้เกิดเมฆ
การรู้เหตุปัจจัยทำให้เราสามารถแก้หรือดับปัญหาต่างๆที่เรากำลังเผชิญอยู่ได้
ในทางธรรมก็คือการรู้ทุกข์สมุทัย

ไตรลักษณ์ บอกก่อนเลยครับว่า บัญญัติตัวนี่มันไปแสลงหัวใจนักปฏิบัติหลายๆท่าน
เพราะมันไปทำลายกำลังใจในสิ่งที่ตัวเองปฏิบัติมาหลายปี(ภาษาบ้านผมเรียก งมโข่ง)

ไตรลักษณ์เป็นบัญญัติที่ใช้เรียก "ธรรมนิยาม"ครับ ไตรลักษณ์ตั้งชื่อ
ตามลักษณะอาการของธรรมนิยามสามอย่าง คือ ความไม่เที่ยงของสังขาร
ความทุกข์ของสังขาร และความไม่ใช่ตัวตนบังคับไม่ได้ของสังขาร
ส่วนสังขารที่ว่าก็คือ สังขารในข้อแรกนั้นแหล่ะครับ

ลักษณะของธรรมนิยามหรือมาเรียกภายหลังว่าไตรลักษณ์
มีความสำคัญมาก มันมีมาก่อนที่พระพุทธเจ้าจะประสูติเสียอีก
พระพุทธเจ้าไปค้นพบ และนำมาดับเหตุแห่งทุกข์ได้

บัญญัติทั้งสามนี้เราศึกษาและปฏิบัติ เพื่อเอามาแทงตลอดปฏิจสมุบาทได้ครับ
ความหมายก็คือเอามาดับเหตุแห่งทุกข์ ทุกข์ในที่นี้คือ การเกิดใหม่ครับ

อนึ่งพระไตรปิฎกหรือพุทธพจน์ไม่ได้มีไว้เพื่อแสดงสถานะว่า
เป็นผู้ทรงภูมิ พระไตรปิฎกหรือพุทธพจน์มีไว้เพื่อแก้ทุกข์หรือดับเหตุแห่งทุกข์
มันไม่สามารถกำหนดตายตัวได้ว่าต้องใช้ธรรมบทไหนหมวดใด จนกว่าจะเกิดสิ่งที่
เรียกว่าทุกข์ พระไตรปิฎกจึงมีไว้เทียบเคียงกับสภาวะที่เกิดขึ้นภายในกายใจ ณ.ปัจจุบัน

ดังนั้นการโพสพระไตรปิฎกแบบไม่มีปี่ไม่ขลุ่ย มันเป็นการ
กระทำที่ไม่เหมาะ ไม่รู้จักกาละเทศะครับ

ขออนุญาติเรียนเชิญ"คุณเช่นนั้น" มาช่วยติช่วยพิจารณาหน่อยครับว่า
ที่ผมบอกว่า "บัญญัติทั้งสามที่กล่าวมา นำมาแทงตลอดปฏิจสมุบาทได้"
คุณเช่นนั้นมีความเห็นอย่างไรครับ ที่ต้องทำเหมือนท้าตีท้าต่อยนี้ก็ไม่ใช่อะไรครับ
เห็นคุณเช่นนั้นเคยโปรยคำพูดไว้นั้นเอง

ยกเอาคำว่า ไตรลักษณ์ออก เพราะไม่ปรากฏเป็นพุทธพจน์
1-5
สังขาร หมายถึง ธรรมอันเป็นปัจจยุบันแห่งอวิชชา และธรรมอันเป็นปัจจัยแก่วิญญาณ
http://84000.org/tipitaka/pitaka1/v.php?B=4&A=0&Z=115&pagebreak=0
สังขาร มี 3 คือ กายสังขาร วจีสังขาร จิตตสังขาร
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=16&A=33&Z=87&pagebreak=0
เหตุ คือมูล มี สองประการ คือ อกุศลมูล กุศลมูล
อกุศลมูลมี สาม คือ โลภะ โทสะ โมหะ
กุศลมูลมี สาม คือ อโลภะ อโทสะ อโมหะ

และเหตุหรือมูลก็เป็นทั้ง เหตุเป็นทั้งปัจจัย
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=20&A=5321&Z=5420&pagebreak=0

ปัจจัย คือธรรมที่เป็นอุปถัมภ์ แก่ป้จจยุบันของปัจจัยนั้น
เช่น สังขารเป็นปัจจัยแก่วิญญาณ
ปัจจัยฝ่ายทุกข์ 11(ปฏิจจสมุปบาทอนุโลม)
และปัจจัยฝ่ายดับทุกข์ อีก 11 (ปฏิจสมุปบาทปฏิโลม)
http://84000.org/tipitaka/pitaka1/v.php?B=4&A=0&Z=115&pagebreak=0

6-7
ผู้บัญญัติศัพท์นี้ คือพระพุทธองค์
บัญญัติเสร็จในคืนวันตรัสรู้ ในสมัยแห่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นี้

8-9
บัญญัติเหล่านี้ บัญญัติจากสัจจะคือความจริง ผ่านพระโอษฐ์ของพระพุทธองค์ ใช้สัมมาสัมโพธิญาณในการบัญญัติ อ้างอิงจากอริยะสัจจ์ทีมีมาแต่เก่าเป็นของเดิม เมื่อบัญญัติแล้วไม่มีการแก้ไข เพราะเป็นสัจจะความจริง

เจริญธรรม

ความหมายศัพท์ที่ยกๆมาทั้งหมด มันรวมอยู่ที่คนหรือมนุษย์หรือจะเรียกกายใจก็เอา หรือคนชาติอื่น เช่น พม่า ลาว เขมร ฝรั่งมังค่า...เขาบัญญัติชื่ออื่นอีกได้ นั่นแหละธรรมะหรือธรรมชาติ จะไปคิดค้นธรรมที่ไหนกัน จะหาธรรมะก็หาที่คนหรือที่ตนนี่ (เรียกหลายๆชื่อจะได้ไม่ยึดติด)

แถมอีกหน่อย รวมทั้งปฏิจจสมุปบาทนั่นด้วยก็อยู่ที่คนนี่ จะไปหาที่ไหน

พุดโธ๋! คุณฟรามิงโกครับ คุณจะบอกคุณหญิงไทยใจกล้าว่า
คุณอ่านพระไตรปิฎกออกและเข้าใจด้วยก็บอกไปตรงๆเลย
ทำไมต้องออกอาการ พูดตะกุกตะกักแต่ชูกำปั้นแบบนั้นครับ ผมว่าดูๆแล้วคุณหญิงไทย
ยังดูเท่กว่าคุณตั้งเยอะ

ก็คนนึงเป็นจอมยุทธไร้สำนักไร้กระบวนท่า แต่ท่องมาทั่วราชอาณาจักร อีกคนเป็นลุกศิษในสำนักกำลังฝึกวิชาแต่ยังไม่เคยออกท่องยุทภพ พอมาประมือกัน ผลก็ออกมาแบบนี้แหละเจ้าค่ะ นี่ถ้าดิฉันไม่เข้ามาแทรกระหว่างกลาง (ทีคัดลอกพุทธประวัติมาให้ดู)สงสัยได้ประมือกันอีกนาน

สวัสดีครับพี่เช่นนั้น
ก่อนอื่นผมขอขอบคุณความรู้ในเรื่องนี้ที่พี่นำมาแบ่งบันให้ผมได้ทราบจริงๆครับ แต่ขอแสดงความเห็นสักเล็กน้อยนะครับ ซึ่งเป็นความเห็นส่วนตัวไม่ได้มีเจตนาลบหลู่พระสูตรแต่อย่างใด...ก็ตรงที่ว่า "เธอดำรงอยู่ในปฐมฌานนั้น ย่อมบรรลุความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย หากยังไม่บรรลุความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย ก็จะเป็นโอปปาติกะ๓" อาการของจิตในขณะอยู่ในปฐมฌาณนั้นก็กำลังวิปัสสนาโดยมีไตรลักษณ์เป็นอารมณ์อยู่ไม่ใช่หรือครับ ดังที่ว่า "เธอพิจารณาเห็นธรรมทั้งหลาย คือ รูป เวทนา สัญญา สังขารวิญญาณ ซึ่งมีอยู่ในกาย ในสมาบัตินั้น โดยความเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นโรค เป็นดังหัวฝี เป็นดังลูกศร เป็นความลำบาก เป็นไข้ เป็นอื่น เป็นของทรุดโทรม เป็นของสูญเป็นของมิใช่ตัวตน. เธอย่อมเปลื้องจิตจากธรรมเหล่านั้น ครั้นเธอเปลื้องจิตจากธรรมเหล่านั้นแล้วย่อมน้อมจิตไปในอมตธาตุว่า ธรรมชาตินี้สงบ ธรรมชาตินี้ประณีต คือ ธรรมเป็นที่สงบสังขารทั้งปวง เป็นที่สละคืนอุปธิทั้งปวง เป็นที่สิ้นไปแห่งตัณหา เป็นที่สิ้นกำหนัด เป็นที่ดับสนิทเป็นที่ดับกิเลส และกองทุกข์ดังนี้."ที่ผมทำตัวหนาไว้นั้นเป็นอาการของไตรลักษณ์ใช่มั้ยครับ
**โดยสรุปแล้วผมต้องการพูดว่า"การวิปัสสนา โดยมีไตรลักษณ์เป็นอารมณ์ ย่อมบรรลุธรรมเป็นที่สิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย" ย่อมไม่ผิด ในแง่ของการปฏิบัติหรือสภาวะธรรม...แต่ผิดในแง่การไม่แปลพระสูตรให้ตรงกับพระบาลีดั้งเดิมครับ...พี่เช่นนั้นคิดเห็นด้วยประการใดครับ
ขอบคุณครับ