ความซ่านไปสู่อารมณ์อันเป็นที่ยินดี ไม่ยินดีอันเคยชินของจิต

ผมขอสรุปอย่างนี้ๆด้มั้ยครับท่าน ขันธ์5 ที่ถูกครอบงำด้วยอวิชชานั้นแหละ คือตัวทุกข์
(ตัวกูของกู ตามความหมายของท่านพุทธทาสนั้น ก็คือ ขันธ์ 5 และสิ่งที่ขันธ์5 ทำให้กิดขึ้น )
เพราะทั้งสายของ สมุปบาท นั้น ก็มีแค่ ขันธ์ 5
วงรอบของอิทัป... นั้น จะเป็นเหมือนวงกลม ที่มีหลายวาง ทับกันไปมา เกิดจุดตัดส่งผลกัน ไปเรื่อยๆ
เช่น ปัจจัยของการเกิดไฟนั้น มีหลายอย่าง และในปัจจัยนั้นเอง ก็ยังมีปัจจัย ให้เกิดตัวปัจจัยเองด้วย
ดังนั้น ท่านอาจารย์ ทั้งหลาย จึงสอนให้...................................

วิญญาณ...จึงหยั่งลงในรูปสังขาร...นามหยั่งลงในรูป...เป็นนามรูป

วิญญาณ...เป็นปัจจัย...นามรูป..จึงมี

จิตอวิชชา...ไม่เรียกชีวิต
รูปสังขาร...ไม่เรียกชีวิต
วิญญาณ...ไม่เรียกชีวิต
นามรูป....จึงเรียกชีวิต

ชีวิตก็เริ่มมีด้วยเหตุนี้

ด้วยเหตุเริมต้นของชิวิต พระพุทธเจ้าจึงให้เริ่มต้นพิจารณาที่ ผัสสะ ใช่มั้ยครับ

ห้าม..ทำลายชีวิต...เริ่มที่ตรงไหน?

ไข่..

สเปิร์ม...

ไข่+สเปิร์ม=เซล

1เซล.....เป็น...2เซล

2เซล..เป็น..4เซล

ก้อนเนื้อเริ่มมีระหยางค์ 5 ระหยางค์..

เริ่มดิ้นได้....(ผัสสะได้)

หรือ....คลอดออกมาแล้ว

ห้ามทำลายตอนไหน..ก็ตอนนั้นแหละ...ชีวิตเกิดแล้ว

แต่เมื่อเราเกิดมาเป็นตัวตนจนมาเป็นคนปฏิบัติธรรมภาวนา...ทุกข์ที่เจอ ก็เริ่มจากผัสสะ

เพราะมีรูป...จึงรักรูป...

จากรูป...ที่เป็นแค่ของของเรา

ทุกวันนี้...รูปนี้เป็นเรา...ไปเสียแล้ว

พอรูปสลาย...ก็ว่าเราตาย

รูปทำท่าจะสลาย...ก็ว่าเราจะตาย

รูปนี้จะเป็นอันตราย...รูปนี้จะสลาย...ก็เศร้าโศกเสียใจพิไรรำพรรณ

เศร้าโศกเสียใจพิไรรำพรรณ...ก็เพราะเหตุที่เข้าใจว่ารูปนี้เป็นเรา...เป็นของของเรา

เมื่อเข้าใจจริง ๆ แล้วว่ารูปนี้...ไม่ใช่เรา.....ความเศร้าโศกเสียใจพิไรรำพรรณก็ไม่มี

เมื่อความเศร้าโศกเสียใจพิไรรำพรรณไม่มีเพราะเข้าใจในรูปดีแล้ว.....ความเข้าใจว่าเราตาย...ก็ไม่มี

เมื่อเข้าใจว่าอะไรตายไม่ใช่เราแล้ว....ความรู้สึกว่าเราชราก็ไม่มี

เมื่อเข้าใจว่ารูปนี้ไม่ใช่เรา..การมีรูปเป็นภาระแล้ว....ความอยากเกิดอีกก็ไม่มีในใจเรา...ชาติก็ดับ

ชาติดับ...เพราะ..ชรา.มรณะ.ทุกขะ.โทมนัสส.อุปายาต..ดับ ก็ด้วยเหตุนี้

เมื่อความอยากเกิดไม่มีในใจเราแล้ว....ที่ตั้งของการเกิดก็เป็นอันไม่มีไปด้วย

ภพดับ...เพราะ...ชาติดับ...ก็ด้วยเหตุนี้

เพราะอวิชชา เป็นปัจจัย สังขารจึงมี



เพราะสังขารเป็นปัจจัย วิญญาณจึงมี

เพราะสร้างกรรม(ด้วยกุศลเจตนาบ้าง อกุศลเจตนาบ้าง) ตายไปแล้ว จึงต้องเกิดอีก

เพราะขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ สร้างกรรมดีบ้างชั่วบ้าง อยู่ตลอดจนกระทั่งตาย หลังจากตายแล้วส่งผลให้ต้องไปเกิดอีก

เพราะสังขารเป็นปัจจัย ปฏิสนธิวิญญาณจึงมี ...............................ความคิดเห็นส่วนตัวครับ

ท่านกล่าวไว้ดีแล้ว

มองอีก ในรูปแบบ ปัจจุบันขณะ
ทุกข์ เท่านั้นที่ เกิด ทุกข์ เท่านั้นที่ ดับ นำธรรม มาหลอมรวมกัน (โยนิโสนมสิการ)ตัดวงจรการเกิดทุกข์
หรือ หากหยุดการเกิดทุกข์ไม่ได้ ก็ให้เห็นสภาวะการเกิด การตั้งอยู่ และ ดับไปของทุกข์ ในปัจจุบันนั้น
พอได้มั้ยครับท่าน

ไม่มีการระบุก่อนหลังครับ
อวิชชามีอาสวะเป็นเหตุเกิด
อาสวะย่อมมีอวิชชาเป็นเหตุเกิด
เมื่อ อวิชชามีอาสวะเป็นเหตุเกิด ต้นคืออวิชชา ปลายคืออาสวะ
เมื่ออาสวะมีอวิชชาเป็นเหตุเกิด ต้นคืออาสวะ ปลายคืออวิชชา

อวิชชาเป็นความไม่รู้
อาสวะเป็นความเศร้าหมองความซ่านไปในอารมณ์ของจิต

เมื่อจิตหลุดพ้น จึงหลุดพ้นด้วยปัญญา
เมื่อจิตผ่องใส จึงผ่องใสเพราะไม่เศร้าหมอง

เจริญธรรม[/quote]

ท่านกล่าวได้ดีแล้วครับ
พระพุทธองค์จึงสอน ทั้ง แบบข้ามภพ ข้ามชาติ - ปัจจุบันชาติ และ ปัจจุบันขณะ ตาม เหตุ-ปัจจัย ของ ผู้ติดข้องในธรรม ณ.เวลานั้น
ใช่ป่าวครับ

ขอตอบเท่าที่เข้าใจนะค่ะ

จิตประภัสสร คือจิตที่อยู่เหนือ กิเลส ไม่มีกิเลสและตัณหาเจือปนอยู่ในจิตนั้น เมื่อจิตเป็นอิสระ ไม่ได้อยู่ภายใต้กิเลสใดๆ ไม่ได้อยู่ภายใต้ฌานการกดใดๆ จิตถึงมีอิสระและมีกำลัง จึงสามารถคิดได้ คิดทะลุได้ คิดถึงสิ่งที่เคยเรียนรู้มาที่เราเรียกว่าสัญญา พิจารณาให้เกิดเป็นปัญญาได้

เมื่อคืนดิฉันไปนอนนึกทบทวนสิ่งที่ดิฉันได้เรียนรู้้มา ว่าเป็นอย่างไร รวมถึงนึกในสิ่งที่คุณลุกพระป่าแนะนำในส่วนที่เป็นเรื่องของหยาบและของละเอียด ดิฉันมองและทบทวนกับตัวเองว่า ดิฉันหยาบไปหรือ ดิฉันละเีอียดไม่พอหรือ ดิฉันต้องแก้ไขอย่างไร มองไปถึง อายตนะ12 ที่คุณลูกพระป่าพูดถึงว่าเป็นสิ่งละเอียดที่ไม่ควรมองข้าม..นึกไปนึกมา ทบทวนไปทบทวนมา ทำให้ดิฉันคิดได้ว่า

...อานตยะ12 ทำงานเสมอไม่เคยมีวันหยุดจนกว่าเราจะหมดลมหายใจ แต่ขั้นตอนของการทำงานของอายตนะ12 ผ่านการปรุงมาตามขบวนการต่างๆของขันธ์5 ทำให้มีผลออกมาคือ อารมณ์หรือความรู้สึกนึกคิด ที่แสดงที่จิต.....

ดิฉันไม่รู้จะพูดอธิบายอย่างไรดีให้มันตรงกับใจ...เนื่องจากว่าคุณลูกพระป่าเป็นนักกรรมฐานอยู่แล้ว ดิฉันจะอธิบายในลักษณะของการทำกรรมฐานจะเข้าใจได้ง่ายกว่านะค่ะ..เมื่อเราทำอานาปาน จนถึงขั้น อุปจารสมาธิ อายตนะ12 ทำงานเสมอ นี่เราเอาแบบเดินจงกรมเลย มันถึงจะเห็นได้ชัดว่า อายตนะ12 ทำงานทั้งหมด...เมื่อเราทำสมาธิถึงขั้นอุปจารสมาธิ อายตนะภายนอกและภายในยังทำงานเสมอ เมื่ออายตนะภายนอกมากระทบอายตนะภายใน วิญญาณรับรู้ ต่อไปที่สังขาร ต่อไปที่สัญญาและไปถึงรูป ทำให้เกิดอาการตกใจ(กับเสียงที่มากระทบ)...นี่คือผลจากที่จิตกับอายตนะ มันเชื่อมต่อกันอยู่

เมื่อเราทำสมาธิเข้าถึงฌาน1 อายตนะ ยังทำงานอยู่ตลอดเวลา แต่เรามีสติมีสมาธิ อายตนะ12 ซึ่งทำงานอยู่เสมอจะไม่มีผลต่อจิตแล้ว เห็นไหม...อายตนะนั้น เป็นแค่เหตุเริ่มต้น เท่านั้น ถ้าเทียบกับทางด้านการทำกรรมฐานมหาสติ..อายตนะ12 เป็นแค่ตัวกำกับให้เรามีสติเท่านั้นเอง

เมื่อเรามีสติทำให้เราเห็นจิตในจิตว่า ตอนนี้จิตเราเป็น เวทนานุปัสสนาสติปัฎฐาน หรือเป็นจิตตานุปัสสนาสติปัฎฐาน หรือเป็น ธรรมมนุปัสสนาสติปัฎฐาน... ทุกอย่างเกิดจากเรามีสติก่อน เราถึงเห็นว่า จิตเรานั้นมีเวทนาหรือมีธรรมา หรือมีจิตตา อยู่ในจิต.....เมื่อเราเห็นแล้วนั้นเราก็แค่ดู เฉยๆใช่ไหม ดูว่า ตอนนี้จิตรู้ว่าจิตเราสุขเราก็รู้ว่าจิตเราสุข (นี่เป็นเวทนาฯ) ตอนนี้รู้ว่าจิตเราฟุ้งซ่านก็รู้ว่าจิตเราฟุ้งซ๋าน (นี่เป็นธรรมมา) ตอนนี้รู้ว่าจิตเรามีโทสะก็รู้ว่าจิตเรามีโทสะ( นี่เป็นจิตตา) ทุกอย่างเกิดขึ้นที่จิตทั้งหมด ถ้าเรามีสติเราจะเห็นได้ว่าตอนนี้จิตเราเสวยอารมณ์อะไร

เมื่อเรารู้ว่าจิตเสวยอารมณ์อะไรก็เอาสังโยชน์มาเป็นเกณฑ์ในการเดินปฎิบัติ เราทำมหาสติเพื่อพระนิพพานไม่ใช่หรือ หรือเราทำมหาสติไปเรื่อยๆ เราบอกตัวเองอยู่ว่า เราทำมหาสติเพื่อนิพพาน แต่อะไรหล่ะ จะเป็นตัววัดว่า เราเข้าไกล้พระนิพพานได้หรือยัง หรือเราทำแบบวนในอ่าง ธรรมขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น มีตั้ง84000 พระธรรมขันธ์ ทุกธรรมนั้นดีหมด แต่เราลองสังเกตุดูไหมว่า เราเดินอยู่ในวงกตของ84000 ธรรมขันธ์หรือเปล่า ตัวที่จะพาเราออกมาได้คือสังโยชน์ตัวเดียว เป็นตัวเดียวที่เป็นเข็มทิศให้เราเดินออกจากเขาวงกตของธรรมได้

สรุปได้ว่า การดูอายตนะ12 ให้ครบทุกขบวนการตามระบบ ของอายตนะนั้น เป็นตัวก่อให้เราเกิดสติเท่าั้นั้น เพื่อที่จะให้เรามีสติรู้ว่า ตอนนี้จิตเราเสวยอารมณ์อะไรอยู่

ถ้าเทียบกับการนั้นทำสมาธิ อานาปาน การดูอายตนะทั้งขบวนการจนครบนั้น ไม่ต่างกับการ กำกับคำภาวนา ทำเพื่อให้จิตรวมและมีสติขึ้นมา...ทุกทางทุกกรรมฐานต่างกันที่วิธีการปฎิบัติ แต่ผลจะออกมาตรงกันหมดทุกกรรมฐาน

เอางี้พูดอีกอย่าง นักกรรมฐานที่ใช้อานาปานเพื่อให้เ้ข้าให้ได้ถึงฌานน่ะ เข้าต้องสำรวมกายวาจาใจ ไม่ส่งจิตออกนอก เขาถึงจะเ้ข้าฌานได้ใช่ไหม ถึงแม้เขาเข้าฌาน แต่อาตนะ12นั้น ยังทำงานอยู่ไหม แต่ทำไมเขาเข้าฌานได้ เพราะใจเข้าไม่ข้องเกี่ยวกับอายตนะ12 เลยต่างหาก(การสำรวมกายวาจาใจนั้นก็ไม่ต่างกับการสำรวมอายตนะ12 ซึ่งนักกรรมฐาน40 จะไม่ค่อยมีปัญหาในเรื่องนี้มากนั้น เขาเลยไม่ถือว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญ เพราะเข้าจับที่จุดใหญ่ จุดเดียว ตรงที่ว่า ตอนนี้จิตเสวยอารมณ์อะไรอยู่..)

ดิฉันเขียนมาย๊าว ยาว เพื่อจะอธิบายว่า อาตนะ12 ไม่ใช่ว่าไม่สำคัญแต่มันเป็นแค่ตัวเริ่มต้นที่จะทำให้ถึงคำว่า สติ เท่าั้นั้น แต่ถ้าเราย่ำอยู่แต่กับอายตนะ12 เราจะไปถึงสติได้ช้า...เหมือนคนที่เข้าถึงฌาน2ได้แล้ว คำภาวนาหลุดแล้ว แต่ดันบอกตัวเองไปว่า โอ๊ะ ฉันลืมคำภาวนา ไม่ได้ๆ ต้องกลับไปเริ่มภาวนาใหม่..เป็นแบบนี้เมื่อไหร่จะถึงฌาน 2 สักที

ดิฉันพูดไม่เก่งอธิบายไม่เป็น การที่เขียนยาวๆ หวังว่าคุณลูกพระป่าจะเข้าใจในสิ่งที่ดิฉันต้องการจะบอกนะค่ะ และนี่เป็นความคิดเห็นส่วนตัว ผิดอย่างไรกรุณาแก้ไขให้ดิฉันรู้ได้ถูกต้องด้วยนะค่ะ สาธุ สาธุ สาธุค่ะ

อนุโมทนากับท่าน ขนมจีบซาลาเปาเจ้าค่ะ ธรรมที่ท่านเอามาแสดงถือว่า เป็นแนวทางปฏิบัติให้ดิฉันเลยเจ้าค่ะ แต่ดิฉันต้องอ่านซ้ำๆเพื่อให้เข้าใจแจ่มแจ้งกว่านี้