สวัสดีค่ะ เราพึ่งเป็นสมาชิกมาใหม่ ขอคำแนะนำด้วยนะคะ

เรื่องพระเวสสันดรชาดก มีผู้ออกมาพูดสงสัยถึงการกระทำของพระเวสสันดรมากมายอยู่แล้ว ว่าถือเป็นการทำดี หรือชั่ว หวังว่าคงไม่เบื่อที่จะอ่านกันซะก่อนนะคะ

ที่เคยได้อ่านหลักๆเหตุผลก็คือ ถือว่าทำดี เพราะทำเพื่อจะได้เป็นโพธิัสัตว์ โปรดสัตว์ต่างๆอะไรก็ว่าไปนะคะ แต่จุดที่เรารู้สึกว่ายังหาคำอธิบายไม่ได้ มันคือตรรกะที่หายไปตรงกลางค่ะ นั่นคือ ทำไมการกระทำเช่นนี้จึงเป็นหนทางที่จะได้เป็นพระพุทธเจ้าได้ คือจากการตีความพรหมวิหาร 4 ของเรา เราคิดว่าการกระทำของพระเวสสันดรนั้นผิดหลักพรหมวิหาร 4 นะคะ หรือว่าจริงๆแล้วเราตีความพรหมวิหาร 4 ผิดเอง

กล่าวคือ ตอนแรกพระเวสสันดร ก็ได้ตั้งปณิธานเอาไว้แล้วว่า ถ้าใครมาขออะไรจะให้หมด ตรงนี้ทำให้เราตีความว่า จริงๆชาดกเรื่องนี้ จะบอกว่าการทำทาน เป็นการละกิเลสเท่านั้น ไม่ได้พูดถึงความเมตตากรุณาเลย ดังนั้นพระเวสสันดรไม่จำเป็นต้องมีเมตตากรุณาต่อลูกเมียของตัวเอง และการที่พระเวสสันดรทำทานให้ทุกคนที่มาขอนั้น เราก็ไม่คิดว่าเป็นความเมตตากรุณาต่อผู้ที่มาขอนะคะ เพราะมันกลับทำให้คนอื่นหลงระเริงกู่ไม่กลับ ไม่คิดจะพึ่งตัวเอง เพิ่มกิเลส แถมทำบาปทำกรรมเพิ่มด้วย เช่น ชูชก เอากัณหาชาลีไปเฆี่ยนตี เป็นต้น และเีราก็คิดว่าพระเวสสันดรก็น่าจะมีสติปัญญาพอที่จะคิดตรงนี้ได้แน่นอน(รึเปล่า) ถ้าการกระทำของพระเวสสันดรเป็นสิ่งถูกต้อง เราจะตีความได้ไหมว่า เราควรปล่อยทุกอย่างให้เป็นไปตามยถากรรมโดยที่ไม่ต้องช่วยเหลือใครทั้งสิ้น ถ้าเช่นนั้น ความเมตตากรุณาตามพรหมวิหาร4 คืออะไรคะ

และถ้าเกิดกรณีสถานการณ์เลวร้ายที่สุด เช่น มีแม่เล้าผู้ค้าประเวณีมาขอลูกเมียพระเวสสันดรไปทำงานอย่างว่า หรือมีมนุษย์กินคน คือโรคจิตชอบกินเนื้อคน มาขอลูกเมียพระเวสสันดรไปชำแหละกิน พระเวสสันดรก็ต้องยกให้ เพราะได้ตั้งปณิธานไปแล้ว ส่วนลูกเมียจะเป็นยังไง คนที่มาขอจะสร้างเคราะห์กรรมต่อแค่ไหน ก็เป็นไปตามกรรมของคนเหล่านั้น พระเวสสันดรละกิเลสได้แล้ว (เพราะท่านมีปัญญารู้ได้ว่า ไม่มีอะไรที่เป็นของตัวท่านเองจริงๆ)ที่เหลือไม่เกี่ยวกับท่านอีกต่อไป ถ้าลูกเมียท่านมีบุญพอ ก็คงคิดเองได้ว่าตัวเองนั้นไม่ใช่สมบัติของพระเวสสันดรจริงๆ เป็นเพียงมายาคติของที่สังคมสร้างขึ้นมา เพราะแท้จริงแล้วไม่มีอะไรของใครเป็นสมบัติของใครทั้งนั้น แล้วก็คงประกาศเสรีภาพความเป็นไทของตัวเองได้ ซึ่งถ้าลูกเมียพระเวสสันดรประกาศอิสรภาพให้ตนเองแล้ว พระเวสสันดรก็จะละกิเลสได้เหมือนกัน เพราะลูกเมียท่านไม่ใช่สมบัติของท่านอีกต่อไป ไม่ต่างจากการทำทานยกให้ผู้อื่น แต่ที่เกิดเหตุที่ท่านยกให้คนอื่น เพราะลูกเมียท่านมีบุญไม่พอ จึงไม่รู้จักการประกาศอิสรภาพให้แก่ตนเอง และถ้าท่านได้ครองเมืองต่อไป แล้วมีผู้มาขอเมืองที่ท่านครองอยู่ แล้วจับเอาคนในเมืองทั้งหลายไปเป็นทาส ก็ไม่เกี่ยวกับท่านแล้วเช่นกันเป็นกรรมของคนเหล่านั้นเองที่มาเกิดในเมืองที่ท่านปกครองและไม่มีบุญพอที่จะเกิดปัญญารู้จักล้มล้างการปกครองแล้วประกาศอิสรภาพใ้ห้ตนเอง แบบนี้ไม่เท่ากับว่า ท่านวางอุเบกขาก่อนที่จะได้เมตตากรุณาหรอคะ

จากการตีความแบบนี้ ถ้าชาดกเรื่องนี้เป็นเรื่องที่พระพุทธเจ้าทรงเล่าเองจริงๆ ทำให้เราเกิดความสงสัยเพราะการกระทำของพระเวสสันดรนั้นขัดกับการกระทำของพระพุทธเจ้ามาก กล่าวคือ พระพุทธเจ้านั้นพอตรัสรู้แล้วก็ยังมีเมตตากรุณาเผยแพร่หลักธรรมให้ผู้อื่น หรือตอนญาติจะตีกัน ก็เข้าไปห้าม และการละกิเลสของพระพุทธเจ้านั้น ก็ไม่ได้ยกลูกเมียตัวเองให้ใคร แต่จากมาเฉยๆ ละจากทุกสิ่งมาให้ทุกสิ่งกลับสู่ธรรมชาติที่ควรจะเป็นโดยไม่ได้มีส่วนตัดสินใจใดๆทั้งนั้นในทิศทางที่จะต้องเป็นไปของสิ่งเหล่านั้น

หรือเราจะตีความได้อีกอย่างหนึ่งไหมว่า พระพุทธเจ้าจะบอกว่า ในชาติหนึ่งๆเรายึดหลักเพียงอย่างเดียวก็พอ พอไปถึงชาติอื่นๆก็ค่อยยึดหลักอื่นๆ เพราะเวลาในชีวิตเรายังมีอีกหลายชาติ

สิ่งที่เราคิดนี้ ถูกต้องหรือไม่คะ หรือจริงๆแล้วชาดกเรื่องนี้พระพุทธเจ้าไม่ได้เล่าเองแต่มีคนอื่นแต่งขึ้นเพียงเพื่อจะสั่งสอนในเชิงสัญลักษณ์(คือคน ไม่ได้หมายถึงคน จริงๆ เหมือนเรื่อง เจ้าชายน้อย เป็นต้น) หรือพระพุทธเจ้าเล่านิทานในเชิงสัญลักษณ์เฉยๆแล้วคนอื่นเอามาตีความว่าท่านเอาชาติภพก่อนของท่านมาเล่าให้ฟังเอง หรือตรรกะของเรามันผิดเพี้ยนตรงไหน รบกวรชี้ข้อบกพร่องหน่อยนะคะ

กระผมยังไม่ค่อยเข้าใจที่ท่านเขียนมาครับ
คือต้องการตำอธิบายพรหมวิหาร๔ ใช่ไหมครับ??
หรืออยากรู้จุดประสงค์ของพระชินวรเจ้า??
หรือสับสนคำสอนของพระชินสีห์เจ้า??
หรือไม่เข้าใจคำว่าการทำทาน??
หรือไม่เข้าใจในการบำเพ็ญครั้งอดีตกาลของพระผู้พิชิตมารครับ??
จะได้อธิบายถูกครับ

พลาดตั้งแต่เริ่มคิดแล้วหล่ะครับ

การเอาตรรกะและเหตุผลไปจับในนิทานนิยายหรือวรรณคดี ที่ถูกสร้างเล่าและประพันธ์ ต่อกันมา

ไม่สมควร เพราะสาระความจริงของเรื่องย่อมตกหล่น ฟั่นเฝือ ไม่จริง

การเอาตรรกะเหตุผลไปคิด วิเคราะห์ ย่อมได้รับเพียงความงุนงงสงสัยมากขึ้นไม่คุ้มเวลา


ในพระไตรปิฎกนั้นเรื่องพระเวสสันดรปรากฏหลักฐานเพียงไม่กี่หน้า เราก็ทราบดีว่ามีการประพันธ์เพิ่มเติม

มาหลายยุคหลายสมัย มีการเพิ่มบทพูด เพิ่มเนื้อเรื่องมากมาย ต่างจากของจริง

จึงเป็นเรื่องแต่งเอาทีหลังของคนเรา ที่ใส่ความคิดรู้สึกส่วนตัวเข้าไป ที่เน้นการทำทานเสียสละเป็นหลัก

เพื่อให้คนมีจุดมุ่งหมายทำทานเท่านั้น


ที่ควรสนใจคือกายใจนี้ ที่เป็นของจริง เป็นตัวสุข ทุกข์

วิธีดับสุข ทุกข์ที่เกิดที่กายใจนี้ นี่คือต้นตอ นี่มีคำตอบ มากกว่า

http://www.palapanyo.com/Pimpa/index.html

http://angkarn.siamtapco.com/book/book02-00.htm

ตอบคุณ McArowana เอาเรื่องพรหมวิหาร4 กับการทำทานก่อนก็ได้ค่ะ ส่วนอื่นๆที่คุณถามเรายอมรับว่าไม่รู้ว่าคืออะไรค่ะ เพราะพึ่งมาสนใจศึกษา ก่อนหน้านี้ก็รู้แค่เท่าที่เรียนในหลักสูตรตอนมัธยมเท่านั้นแหละค่ะ

ตอบคุณ ขณะจิต จริงๆเราก็แอบคิดแบบนี้ค่ะ แต่เห็นหลายคนบอกว่ามันเป็นเรื่องจริงและยังได้มีการบรรจุในหลักสูตรการศึกษาอีกด้วย เลยพยายามคิดหาเหตุผลต่างๆเพื่อมารองรับสมมุติฐานที่ว่านี้เท่านั้นเองค่ะ แต่กลับกลายเป็นว่ายิ่งคิดมันยิ่งไม่สมเหตุสมผล กะว่าถ้ายังหาเหตุผลที่ทำให้ตัวเองยอมรับไม่ได้ ถึงจุดนึงก็คงเลิกคิดล่ะค่ะ ตอนนี้ก็ใกล้แล้วค่ะ

ขอบคุณคุณ Rotala สำหรับเวบนะคะ

ตอบคุณ วิริยะ คือเราคิดว่าในเมื่อพระเวสสันดรยังไม่สามารถระลึกชาติได้ แล้วอดีตชาติบาปบุญที่เคยทำมาจะเอามาวัดหลักการตัดสินใจได้อย่างไรคะ และของที่ในชาดกเรื่องนี้นับเป็นของๆพระเวสสันดรก็ไม่ได้มีแค่สิ่งของหรือลูกเมีย(ที่คุณอธิบายว่าได้ทำบุญร่วมกันมา) แต่รวมถึงสัตว์ในครอบครอง หรือแม้แต่คนในเมืองด้วย เช่น สมมุติว่าพระเวสสันดรไม่ใช่แค่จะได้ครองเมือง แต่เป็นทายาทราชาผู้ครอบครองโลก แล้วพระเวสสันดรก็จะได้ครองโลกต่อไป แล้วถ้ามีมนุษย์ต่างดาวหรืออะไรซักอย่างจากภพภูมิอื่นอะไรก็ตามมาขอโลกนี้ เพื่อเอามนุษย์ไปเป็นหนูทดลอง เอาไปทรมานต่างๆนาๆ พระเวสสันดรก็จะให้เพราะได้ปณิธานเอาไว้แล้ว อย่างนี้หรอคะ และถือเป็นการทำบุญอีกต่างหาก จากนั้นก็จะมีคำอธิบายว่าในอดีตชาติคนทั้งโลกเคยทำบุญมาร่วมกับพระองค์ อะไรประมาณนี้รึเปล่าคะ (ไม่มีเจตนาลบหลู่ หรือกวนนะคะ เขียนตามความคิดออกมาเลยค่ะ)

พระโพธิสัตว์ท่านย่อมทราบว่า ท่านกำลังทำอะไร เพื่อประโยชน์อะไร
สิ่งที่คุณสมมุติยิ่งเป็นไปไม่ได้ ..

พระเวสสันดรที่เราเรียน ถูกแต่งเพิ่มเติมขึ้นในเมืองไทย (สามารถสืบค้นข้อมูลจากห้องสมุดหรือเว็บ)

คงเพื่อเสริมสร้างศรัทธาในการทำทานของพุทธศาสนิกชนให้แน่นแฟ้นซึ่งผมมองว่าเป็นจุดมุ่งหมายที่ดี


ส่วนที่คุณคิดเลยไปถึงเรื่องมนุษย์ต่างดาวฯลฯ เป็นกระบวนการหาเหตุผลของความคิด

อย่าคิดเลยครับจิตฟุ้งซ่านปล่าวๆ มีประโยชน์น้อย


อย่างที่ผมบอก

พระเวสสันดรเป็นเรื่องที่พระพุทธองค์กล่าวเพียงครั้งเดียว เพื่อยกตัวอย่างเรื่องการทำทาน

แต่ที่น่าสนใจกว่าคือสิ่งที่พระพุทธองค์ย้ำเสมอ

คือเรื่อง ทุกข์ เหตุแห่งทุกข์ ความดับสนิทแห่งทุกข์ วิธีดับทุกข์ อันนี้แหละน่าสนใจ น่าทำให้แจ้ง

ละความสงสัยได้ เป็นประโยชน์สิ้นกาลนานครับ

เพื่อหาที่ให้ใจลง ลองแยกออกเป็น บุคลาธิษฐาน กับ ธรรมาธิษฐาน ดู

บุคลาธิษฐาน คำสอนซึ่งมีบุคคลเป็นที่ตั้ง ธรรมาธิษฐาน คำสอนที่มีธรรมเป็นที่ตั้ง (คือมีธรรมะหรือสภาวธรรมล้วนๆ)

ชาดกที่นำมานั่นเป็นบุคลาธิษฐาน มองในแง่ธรรมาธิษฐานก็คือจิตใจของพระอรหันต์จะรู้สึกต่อ...เสมอกัน ตัวอย่าง เช่น

“พระผู้มีพระภาคนั้น ทรงมีพระทัยเสมอกัน ทั้งต่อนายขมังธนู ต่อพระเทวทัต ต่อโจรองคุลิมาล ต่อช้างธนบาลและต่อพระราหุล ทั่วทุกคน”

เรื่องราวที่เป็นชาดก (บุคลาธิษฐาน) เหมือนเข้าใจง่ายกว่าธรรมาธิษฐาน ที่เป็นธรรมะล้วนๆ ให้ดูอีกตัวอย่างหนึ่งที่อ้างอิงกันบ่อยๆ

"ผู้ใด เห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเรา.." ตรัสกับพระวักกลิ (เรานำมาสั้นๆ) เราอ่านแล้วเหมือนกินใจกว่ามีบุคคลเทียบให้เห็นง่ายดี แต่เราก็คิดกันต่อว่า "ธรรม" ได้แก่อะไร ไม่ใช่อะไรอยากจะเห็นพระพุทธเจ้า แต่มาติดว่าต้องเห็นธรรมเสียก่อน

แต่พอไปดูปฏิจจสมุปบาท "ผู้ใดเห็นปฏิจจสมุปบาท ผู้นั้นเห็นธรรม ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้น เห็นปฏิจจสมุปบาท" ทีนี้จะเฉยๆไม่ตื่นเต้นเท่าข้อแรก


......

เรื่องเป็นงี้

เมื่อพระวักกลิป่วยหนัก อยากเฝ้าพระพุทธเจ้า ส่งคนไปกราบทูล พระพุทธเจ้าก็เสด็จมาและมีพระดำรัสเพื่อให้เกิดอิสรภาพทางปัญญาแก่พระวักกลิตอนหนึ่งว่า


พระวักกลิ: ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เป็นเวลานานนักแล้ว ข้าพระองค์ปรารถนาจะไปเฝ้าเพื่อจะเห็นพระผู้มีพระภาค แต่ร่างกายของข้าแต่พระองค์ ไม่มีกำลังพอที่จะไปเฝ้าเห็นองค์พระผู้มีพระภาคเจ้าได้


พระพุทธเจ้า: อย่าเลย วักกลิ ร่างกายอันจะเน่าเปื่อยนี้ เธอเห็นไป จะมีประโยชน์อะไร ดูกรวักกลิ ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นชื่อว่าเห็นเรา ผู้ใดเห็นเรา ผู้นั้นเห็นธรรม เมื่อเห็นธรรมนั้นแหละ วักกลิ จึงจะชื่อว่าเห็นเรา เมื่อเห็นเรา (ก็คือ) เห็นธรรม”

ขอบคุณทุกๆความเห็นค่ะ เลิกสงสัยเรื่องนี้แล้วค่ะ

จิตที่ว่างจากการดึงรั้งของความคิด ความลังเลสงสัย

ย่อมอิสระมีกำลัง มีสุขอยู่

ฆ่าตัวตายทำไมถึงลงนรก ตัดเศียรตนเองถวายพระพุทธเจ้าทำไมถึงยังอานิสงส์ให้ได้ดี

สังเกตสักนิด เหตุใดบารมีทานนี้ต้องทำหลังจากบารมีอื่นครบแล้วเพราะว่าอะไร