ว่าด้วยเหตุให้เกิดความโกรธ ๑๐ อย่าง
ก็พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ผู้ไม่โกรธ ในคำว่า ผู้ไม่

โกรธไม่สะดุ้ง ก็แต่ว่าความโกรธควรกล่าวก่อน ความโกรธ ย่อมเกิด

ด้วยอาการ ๑๐ อย่าง คือ

ความโกรธย่อมเกิดด้วยอาการว่า เขาได้ประพฤติ

สิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่เราแล้ว ๑

เขากำลังประพฤติสิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่เรา ๑

เขาจักประพฤติสิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่เรา ๑

เขาได้ประพฤติสิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่บุคคลผู้เป็นที่รักชอบใจของเราแล้ว ๑

เขากำลังประพฤติสิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่บุคคลผู้เป็นที่รักชอบใจของเรา ๑

เขาจักประพฤติสิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่บุคคลผู้เป็นที่รักที่ชอบใจของเรา ๑

เขาได้ประพฤติสิ่งเป็นประโยชน์แก่บุคคลผู้ไม่เป็นที่รักที่ชอบใจของเรา๑

เขากำลังประพฤติสิ่งเป็นประโยชน์แก่บุคคลผู้ไม่เป็นที่รักที่ชอบใจของเรา ๑

เขาจักประพฤติสิ่งเป็นประโยชน์แก่บุคคลผู้ไม่เป็นที่รักที่ชอบใจของเรา ๑

ความโกรธย่อมเกิดในที่มิใช่เหตุ ๑.

ความปองร้าย ความมุ่งร้าย ความขัดเคือง ความขุ่นเคือง ความเคือง

ความเคืองทั่วความเคืองเสมอ ความชัง ความชังทั่ว ความชังเสมอ

ความพยาบาทแห่งจิต ความประทุษร้ายในใจ

ความโกรธ กิริยาที่โกรธ ความเป็นผู้โกรธ

ความชัง กิริยาที่ชัง ความเป็นผู้ชัง

ความพยาบาท กิริยาที่พยาบาท ความเป็นผู้พยาบาท

ความพิโรธ ความพิโรธตอบ ความเป็นผู้ดุร้าย

ความเพาะวาจาชั่ว ความไม่แช่มชื่นแห่งจิต นี้เรียกว่า ความโกรธ.



อีกอย่างหนึ่ง ควรรู้ความโกรธมากโกรธน้อย บางครั้งความโกรธ

เป็นแต่เพียงทำจิตให้ขุ่นมัว แต่ยังไม่ถึงให้หน้าเง้าหน้างอก็มี บางครั้ง

ความโกรธเป็นเพียงทำให้หน้าเง้าหน้างอแต่ยังไม่ทำให้คางสั่นก็มี บางครั้ง

ความโกรธเป็นแต่เพียงทำให้คางสั่น แต่ยังไม่ให้เปล่งผรุสวาจาก็มี

บางครั้ง ความโกรธเป็นแต่เพียงให้เปล่งผรุสวาจา

แต่ยังไม่ให้เหลียวดูทิศต่าง ๆ ก็มี

บางครั้งความโกรธเป็นแต่เพียงให้เหลียวดูทิศต่าง ๆ

แต่ยังไม่ให้จับท่อนไม้และศาสตราก็มี

บางครั้ง ความโกรธเป็นแต่เพียงให้จับท่อนไม้และศาสตรา

แต่ยังไม่ให้เงื้อท่อนไม้และศาสตราก็มี

บางครั้งความโกรธเป็นแต่เพียงให้เงื้อท่อนไม้และศาสตรา

แต่ยังไม่ให้ท่อนไม้และศาสตราถูกต้องก็มี

บางครั้ง ความโกรธเป็นแต่เพียงให้ท่อนไม้และศาตราถูกต้อง

แต่ยังไม่ทำให้เป็นแผลเล็กแผลใหญ่ก็มี บางครั้ง ความโกรธเป็นแต่เพียง

ทำให้เป็นแผลเล็กแผลใหญ่ แต่ยังไม่ให้กระดูกหักก็มี

บางครั้งความโกรธเป็นแต่เพียงให้กระดูกหัก

แต่ยังไม่ให้อวัยวะน้อยใหญ่หลุดไปก็มี

บางครั้งความโกรธเป็นแต่เพียงให้อวัยวะน้อยใหญ่หลุดไป

แต่ยังไม่ให้ชีวิตดับก็มี

บางครั้งความโกรธเป็นแต่เพียงให้ชีวิตดับ

แต่ยังไม่เสียสละชีวิตของตนให้หมดไปก็มี

เมื่อใด ความโกรธให้ฆ่าบุคคลอื่นแล้ว จึงให้ฆ่าคน เมื่อนั้น

ความโกรธเป็นไปรุนแรงอย่างหนัก ถึงความเป็นของมากอย่างยิ่ง



ความโกรธนั้น อันบุคคลใดละ ตัดขาด สงบ ระงับแล้ว

ทำไม่ให้ควรเกิดขึ้นได้ เผาเสียแล้วด้วยไฟคือญาณ

บุคคลนั้นเรียกว่าผู้ไม่โกรธ

บุคคลชื่อว่าเป็นผู้ไม่โกรธ

เพราะละความโกรธได้แล้ว

เพราะกำหนดรู้วัตถุแห่งความโกรธ

เพราะตัดเหตุแห่งความโกรธเสีย

เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า

ผู้ไม่โกรธ.





เอาบุญมาฝากจะถวายสังฆทาน เจริญวิปัสสนา ให้ธรรมะเป็นทาน ให้อภัยทาน บอกบุญ สักการะพระธาตุ ให้อาหารสัตว์เป็นทาน ช่วยพ่อแม่ทำงานบ้าน ถวายข้าวพระพุทธ อนุโมทนาบุญกับผู้อื่น สร้างพระสร้างเจดีย์สร้างธรรมจักรสร้างรอยพระพุทธบาทสร้างระฆังและอัครสาวกซ้ายขวาสร้างพระสีวลีสร้างพระกัสสะปะสร้างพระอุปคุตสร้างพระองคุลีมารผสมทองคำเปลวพร้อมนำดอกไม้มาบูชาถวายพระรัตนตรัย
รักษาศีล เจริญภาวนา สวดมนต์ ให้อาหารสัตว์เป็นทานเป็นประจำ กรวดน้ำอุทิศบุญ อนุโมทนากับพ่อแม่ญาติพี่น้องที่รักษาศีล ฟังธรรม ให้ทาน อนุโมทนากับเพื่อนๆที่รักษาศีล ศึกษาการรักษาโรค ที่ผ่านมาคุณแม่ได้ถวายสังฆทานมาโดยตลอด ที่ผ่านมาได้ปิดทองพระ รักษาอาการป่วยของผู้อื่นกับผู้ร่วมงาน และที่ผ่านมาได้รักษาอาการป่วยของบิดามารดา ปล่อยชีวิตสัตว์มาโดยตลอด ถวายยาแก่ภิกษุ ขัดองค์พระ ที่ผ่านมาได้จุดเทียนถวายพระรัตนตรัย ให้ความรู้สมุนไพรเพื่อสุขภาพเป็นวิทยาทาน ที่ผ่านมาคุณแม่ได้ทำบุญหลายอย่างมาโดยตลอด ที่ผ่านมาได้ถวายสังฆทานและทำบุญสร้างอาคารผู้ป่วยและกฐินกับเพื่อนๆและให้อาหารเป็นทานแก่สรรพสัตว์กับเพื่อนๆและเพื่อนคนหนึ่งและบริวารของเพื่อนและครอบครัวของเพื่อนได้มีจิตเมตตาให้ทานและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ช่วยเหลือผู้อื่นอยู่ตลอดและเพื่อนได้เคยสวดมนต์เย็นกับคุณแม่และที่ผ่านมาได้ทำบุญสักการะพระธาตุทำบุญปิดทองชำระหนี้สงฆ์และไหว้พระและทำบุญตามกล่องรับบริจาคตามวัดต่างๆกับเพื่อนและตั้งใจว่าจะสร้างบารมีให้ครบทั้ง 10 อย่างขอให้อนุโมทนาบุญด้วย


ขอเชิญถวายสังฆทาน เจริญวิปัสสนา ให้ธรรมะเป็นทาน ให้อภัยทาน บอกบุญ ให้อาหารสัตว์เป็นทาน สักการะพระธาตุ ฟังธรรม สวดมนต์ ช่วยพ่อแม่ทำงานบ้าน
รักษาศีล เจริญภาวนา สวดมนต์ สร้างพระสร้างเจดีย์สร้างธรรมจักรสร้างรอยพระพุทธบาท
สร้างระฆังและอัครสาวกซ้ายขวาสร้างพระสีวลีสร้างพระกัสสะปะสร้างพระอุปคุตสร้างพระองคุลีมารผสมทองคำเปลวพร้อมนำดอกไม้มาบูชาถวายพระรัตนตรัย กรวดน้ำอุทิศบุญ ถวายข้าวพระพุทธ อนุโมทนาบุญกับผู้อื่น สนทนาธรรม
ถวายข้าวพระพุทธ อนุโมทนาบุญกับผู้อื่น รักษาอาการป่วยของผู้อื่น รักษาอาการป่วยของบิดามารดา จุดเทียนถวายพระรัตนตรัย
ปิดทอง สักการะพระธาตุ กราบอดีตสังขารเจ้าอาวาสที่ไม่เน่าเปื่อย ที่วัดแจ้ง อ.เมือง จ.ปราจีนบุรี ปิดทองพระ ปล่อยชีวิตสัตว์ถวายยาแก่ภิกษุ ไหว้พระตามวัดต่างๆ ขัดองค์พระ ให้ความรู้สมุนไพรในการดูแลสุขภาพเป็นทาน
และสร้างบารมีให้ครบทั้ง 10 อย่างขอเชิญร่วมบุญกุศลร่วมกันนะ

คุณ รสมน ผมไม่เข้าใจที่ว่า ความโกรธย่อมเกิดในที่ไม่ใช่เหตุ
คุณรสมนช่วยอธิบายหน่อยครับ

[quote="FLAME"]คุณ รสมน ผมไม่เข้าใจที่ว่า ความโกรธย่อมเกิดในที่ไม่ใช่เหตุ
คุณรสมนช่วยอธิบายหน่อยครับ[/quote

ความโกรธนั้นมีหลายสาเหตุแต่ที่ ถามว่า ความโกรธย่อมเกิดในที่ไม่ใช่เหตุ หมายถึง แม้กระทั่งไม่มีปัจจัยอะไรมาทำให้เกิดความโกรธแล้วอยู่ดีๆก็โกรธขึ้นมา ส่วนใหญ่แล้วมักจะเกิดในขณะเจริญสมาธิ ซึ่งเป็นความโกรธที่ละเอียดยิ่งกว่าความโกรธที่มีเหตุปัจจัย ซึ่งความโกรธประเภทนี้ซึ่งบางท่านอาจจะเข้าใจยาก ถ้ามีท่านใดจะร่วมแชร์ปัญหา ก็เชิญทุกท่านแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมได้

ขอบคุณที่ช่วยมาตอบนะครับ

ขอร่วมแสดงความเห็นครับ
ความโกรธย่อมเกิดในที่ไม่ใช่เหตุ น่าจะหมายถึงเว้นจากเหตุข้างต้น 9 ข้อ
เช่นได้กลิ่นเหม็น ก็โกรธ เป็นต้น
อย่างงี้รึเปล่า ไม่แน่ใจนะครับ พอจะมีพุทธพจน์หรืออรรถกถาได้ขยายความตรงนี้ไว้บ้างรึเปล่า

สาธุ อนุโมทนากับปกิณกะธรมต่างๆที่คุณรสมนยกมาแสดง

ถ้าผมจะสรุปว่า เหตุของความโกรธ คือ "ความยินร้าย ไม่พอใจ ในผัสสะทั้งปวง" อย่างนี้จะได้ไหมครับ?

ความโกรธนั้นเกิดอาจเกิดจากผัสสะยกตัวอย่าง ในอายตนะ 6 เรา ก็เป็ฯสาเหตุของความโกรธได้เช่นกัน ตาเห็นรูปไม่ดีก็ไม่พอใจ หัวได้ยินเสียงด่าก็โกรธ แม้กระทั่งใจถ้าคิดถึงเหตุการณ์ที่ทำให้โกรธก็โกรธขึ้นมาได้อีก


ขออนุโมทนาบุญกับทุกท่านที่ได้สนทนาธรรม

ขอเชิญทุกท่านร่วมแชร์ความคิดเห็น

ถูกต้องแล้วครับ เป็นความโกรธที่ไม่อยู๋ใน 9 ข้อข้างต้น
แต่ว่าพระพุทธพจน์หรืออรรถกถาอื่นตอนนี้ยังหามาอ้างอิงไม่ได้ครับ
ถ้าท่านใดจะร่วมแสดงความคิดเห็นก็เชิญได้ครับ

อนุโมทนาทุกๆท่านครับ

ความโกรธ ย่อมเกิดด้วยอาการ ๑๐ อย่าง คือ

เขา ได้ประพฤติ กำลังประพฤติ จักประพฤติ สิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่ เรา (๓)
เขา ได้ประพฤติ กำลังประพฤติ จักประพฤติ สิ่งไม่เป็นประโยชน์แก่ บุคคลผู้เป็นที่รักชอบใจของเรา(๓)
เขา ได้ประพฤติ กำลังประพฤติ จักประพฤติ สิ่งเป็นประโยชน์แก่ บุคคลผู้ไม่เป็นที่รักที่ชอบใจของเรา (๓)
ความโกรธย่อมเกิดในที่มิใช่เหตุ ๑.

เขาได้ประพฤติ---เขากำลังประพฤติ---เขาจักประพฤติ
ความคิดปรุงแต่งเพลิดเพลินไปในอดีต---ความคิดปรุงแต่งเพลิดพลินในปัจจุบัน---ความคิดปรุงแต่งเพลิดเพลินไปในอนาคต
(จิตเพลิดเพลินอยู่กับอารมณ์ปรุงแต่งที่ขุ่นมัว)

ฝึกลด ฝึกละ ฝึกปล่อย ฝึกวาง
ฝึกให้จิตปล่อยความยึดติดความยึดถือ ฝึกให้จิตเกิดความเห็นที่ ลด ละ ปล่อย วาง

ผมเคยฟังพระอาจารย์ท่านหนึ่งท่านเล่าว่าสมัยหลวงปู่ขาว
ท่านมารดาของหลวงปู่ขาว มาเข้าฝันหลวงปู่ขาวโดยมีเนื้อความว่าให้หลวงปู่ขาวท่านฉันของอ่อน
หลวงปู่ขาวท่านเลยเจริญเมตตาการปฏิบัติธรรมของท่านเลยเจริญก้าวหน้าเป็นอย่างดี

พระคาถามหาเมตตาของ หลวงปู่ขาว อนาลโย
ตั้งนะโม 3 จบ

พุทธะเมตตัง จิตตังมะมะ พุทธะพุทธา นุภาเวนะ

ธัมมะเมตตัง จิตตังมะมะ ธัมมะธัมมา นุภาเวนะ

สังฆะเมตตัง จิตตังมะมะ สังฆะสังฆา นุภาเวนะ

(หมั่นสวดภาวนา หรือจะใช้บริกรรมตลอดวันได้เลยยิ่งดีนักแล)

ขออนุโมทนาบุญด้วยนะครับ