อโสกะบอกว่านั่งหลับก็ไปนอนแล้วค่อยลองมานั่งสมาธิใหม่ถ้ามันยังเกิดนิวรณ์อยู่อีกก็ควรหาทางแก้ แล้วกรัชกายถามวิธีปฏิบัติของคนอื่นแล้ว วิธีตัวเองแก้ไงถ้าง่วง หรือกำหนดรู้ตามที่มันเป็นกร๊ากกๆๆ ง่วงขนาดนั้นให้กำหนดยังไงดีหรอ

การปฏิบัติทางจิตเนี่ย ควรเริ่มต้นให้ถูกถ้วน ขั้นสานต่อจะง่ายต่อการแนะนำ แต่เท่าที่สังเกตๆดูแล้ว ที่นี้ไม่มีเลยนะ จะมีก็ทำนองๆอโศกนี่แหละ ง่วงก็ไปนอนสะให้อิ่ม แล้วค่อยพยายามต่อ หิวก็ไปกินสะให้อิ่ม อิ่มแล้วหนังท้องตึงหนังตาหย่อนก็ไปนอนสะก่อน แล้วค่อยมาเพียรต่อ ไม่ได้ดังใจก็ลืมตานับหนึ่งใหม่ ฯลฯ กิเลสก็พูดว่าขอบคุณครับนาย คิกๆๆๆ




ถึงแนะนำว่า ไม่ไหวก็ทำวัตร สวดมนต์ ถวายสังฆทาน ทอดกฐิน ทอดผ้าป่า ปล่อยนก ปล่อยปลา ปล่อยเต่า ให้อาหารปลา ฯลฯ เอาจะดีกว่า

กรัชกายทำไมไม่บอกตัวเองสั่งตัวเองว่า บอกคนอื่นอย่างงู้นอย่างงี้ หัดชะโงกดูกิเลศตนเองบ้างเน้อ เข้าใจหรอกน่ะว่าเหงาไม่มีเพื่อนเล่น เพราะพี่โฮฮับมะอยู่ ถึงได้เที่ยวตอดเล็กตอดน้อยอโสกะ คิดว่าคุนน้องดูไม่ออกหรอ

อย่าโวยวาย ต้องอดทนนะ คิกๆๆๆ

เรื่องกิเลสหรือความคิด นำตัวอย่างมาวางใกล้ๆให้ดูแล้วยังดูไม่ออก



มันไม่ง่ายหรอกคุณน้องที่รัก (ของคนอื่น) คิกๆๆ

เรามาต่อกันดีกว่าเจ้าค่ะ ในฐานะกัลยามิตรเกื้อหนุนทางธรรม เพื่อว่าคนที่ปฏิบัติแล้วเกิดสภาวะเดียวกันเช่นคุนน้อง จะได้ปฏิบัติต่อไปให้ถูก เป็นธรรมทานแก่สหายธรรม จะได้รู้ทันกิเลศที่อาจจะเกิดขึ้นในขณะที่เราเกิดตัวสภาวะที่เรียกว่าธรรมผุดในขณะนั่งสมาธิ ที่เป็นปัจจัตตัง
ถ้าตอนนั่งสมาธิแล้วคุนน้องเกิดตัวรู้ที่มาแสดงธรรมเกิดขึ้น แล้วในขณะนั้นจะเป็นไปได้ไหมที่เราอาจจะคิดว่าเราบรรลุแล้ว เพราะสภาวะนี้ส่วนใหญ่คนมักจะคิดว่าตนบรรลุหรือเป็นอริยะเจ้า แบบนี้ก็ติดแหงกก้าวข้ามไม่พ้นวิปัสนูปกิเลสได้ ทำให้ติดขัดต่อการปฏิบัติด้วยความที่เกิดปัญญาตัวรู้ขึ้นในขณะนั่งมันจะแสดงสภาวะธรรมให้เราเห็นให้เราเข้าไปรู้อาจจะเป็นเหตุให้เรารู้แล้วยึด เป็นเหตุให้หลง จนกลายเป็นผู้รู้ที่ยึดติดในตัวสภาวะตัวปัญญาที่เป็นสังขาร เกิดดับ ทุกๆขณะจิต จนมองไม่เห็นธรรมชาติของจิตมันก็เกิดดับตามธรรมดาของมัน แล้วจะเป็นไปได้อีกรึเปล่าที่เราจะเกิดอาการหลงตัวหลงตนว่าตนเองเหนือผู้อื่นมีอัตตาทิฏฐิมานะเข้มขึ้น เพราะเข้าไปรู้ในธรรมรสหรือสภาวะที่ปรากฏแก่กายใจเขาขณะนั้นแล้วเกิดติดอกติดใจในรสพระธรรมจนมิยอมวางลง มิอาจคลายลง อยากจะพูดอยากจะเอ่ย อยากจะประกาศให้คนอื่นรู้ ถ้าไม่พูดไม่เอ่ยก็รู้สึกขัดอกขัดใจตน อิอิ เพราะฉะนั้นต้องกำหนดรู้ทัน รู้เท่าทันตนเองว่านั่นไม่ใช่เรา เป็นแค่ธรรมชาติ สังขาร เกิดดับตามธรรมดาของมัน

พูดได้ เพราะยังไม่ประสบกับตนเอง นั่นนี่ว่าไป อนิจจัง ทุกขััง อนัตตา ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ตัวตนของเรา ฯลฯ
แต่เมื่อตนเองประสบการณ์ในขณะจิตนั้นๆด้วยตนแล้วจะทำนองนี้




ดังนั้น ผู้ปฏิบัติภาวนา ควรเริ่มต้นให้ถูกหลักครบถ้วน จะได้ช่วยตนเองได้ แก้ไขได้เองในขณะนั้นๆ

พี่กรัชกายประสบกับตนเองว่านั่นว่านี่เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา บ้างหรือยังเจ้าค่ะ ในฐานะที่เป็นนักภาวนาปฏิบัติจริง ลงมือทำจริง จากประสบการณ์ตนที่ปรากฏขึ้นกายใจตน มาเล่าสู่กันฟังเป็นธรรมทานมั่งดิ อยากเห็นสภาวะที่ประสบ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ของพี่กรัชกายกรัชกาย อนุโมทนาล่วงหน้าเจ้าค่ะ ถ้าพี่กรัชกายกล้าที่จะบอกกล้าแสดงธรรมที่ประสบอนิจจัง ทุกขัง อนัตตาของตน แสดงว่า เป็นผู้มีใจเป็นกุศลอยากจะให้ธรรมทานแก่ผู้อื่นอย่างบริสุธิ์ใจ
ปล.แล้วนักภาวนาที่ยกมาให้พิจารณาคนนั้น เค้าเกิดอยากลั้นใจตาย แต่กลัวตายจนสูดลมหายใจเข้าปอด เค้าประสบสภาวะ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา แล้วใช่หรือ ถ้าประสบจริงๆ จะดิ้นให้หลุดทำไม จะกลัวทำไมแค่ตาย ทำไมต้องรีบพยายามสูดลมหายใจเข้าปอด ก็ตนเองกลั้นใจตายทำไม จิตมันสั่งให้ทำไรก็ทำหรอ เอ่อ ถ้ามันสั่งให้ลองเอามีดปาดคอตนเองดิ ก็คงหยิบมีดปาดคอตนเองรึเปล่า

สิ่งที่แม่น้องก้อง นำมาถาม






สิ่งที่กรัชกายนำมาตอบ แบบอุปมาอุปมัย ทำนองว่า สภาวะที่คุณน้องเจอ ไม่แตกต่างกับสภาวะที่คนนี้ คิดพิจรณาอยู่




แต่พอเจอสภาวะจริงๆเข้า กลับเป็นแบบนี้





ที่คุณน้องถามมา





ขอให้ย้อนกลับไปอ่านด้านบน

พอจะเข้าใจบ้างไหมคะ? คือ เป็นเพียงความนึกคิด เป็นเพียงสภาวะสัญญา




แต่พอเจอสภาวะที่เกิดขึ้นตามความเป็นจริง




เมื่อขาดสติ สิ่งที่เคยคิดพิจรณาไว้ ลืมหมด



หากเขาเห็นสภาพธรรมตามความเป็นจริง เขาจะแค่รู้ ปล่อยให้สภาวะต่างๆ เกิดขึ้นตามความเป็นจริง

แล้วสภาพธรรมอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ย่อมเกิดขึ้นเอง ตามความเป็นจริง
ย่อมเป็นเหตุให้เกิดสภาวะจิตปล่อยวาง จากสภาวะที่เป็นอยู่

เมื่อพบเจอสภาวะแบบนี้อีก สภาวะนี้ย่อมทำอะไรเขาไม่ได้
เขาจะพบเจอสภาวะใหม่(แบบฝึกหัด) และสภาวะเก่า ที่คิดว่าหายไปแล้ว จะย้อนกลับมาทดสอบอีก

เป็นการฝึกของจิต ให้เกิดการปล่อยวางจากสภาวะที่เกิดขึ้น ตามความเป็นจริง
ไม่ใช่เกิดจาก การน้อมเอา คิดเอา พอเจอของจริงเข้า ก็มีสภาพไม่แตกต่างจากตัวอย่างที่ถูกหยอบยกมา

สำหรับคำตอบ ที่โสกะ แสดงข้อคิดเห็นมานั้น

โสกะคงลืมคาถา หรือ คำบริกรรม ที่ตนเองชอบท่องประจำ






หากโสกะไม่ลืมคำบริกรรม หรือที่ท่องจำมา คงต้องตอบคุณน้องแบบนี้





และโสกะคงไม่แสดงความคิดเห็นแบบนี้






กิเลสมารกำลังขบกินทั้งตัว ก็ยังไม่รู้

มีแต่การกระทำ ที่เป็นเหตุของ การบังเกิดขึ้นแห่งภพ มากกว่า การดับเหตุแห่งภพ

คำตอบของสภาวะ ที่คุณน้องนำมาถาม คือ

มีสติ รู้อยู่กับสภาวะที่เกิดขึ้น รู้ว่ามีสภาวะแบบนี้เกิดขึ้น

แค่รู้ว่า มีการคิดพิจรณาแบบนี้เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเกิดกี่ความคิดก็ตาม(จิต)

นี่ยังน้อย แค่จิตไม่กี่ขณะ ถ้าเจอมากกว่านี้ จิตถกเถียงกันเองบ้าง เกิดขึ้นพร้อมๆกัน แต่เกิดในแต่ละขณะๆ บางครั้ง ๘ ถึง ๑๐ ก็ยังมี ซึ่งเป็นความปกติของสภาวะที่เกิดขึ้น

เหตุของความไม่รู้ที่มีอยู่ ทำให้เกิดความสงสัยในสภาวะที่เกิดขึ้น

"คุนน้องเป็นอะไรหรือเจ้าค่ะ"
"คุนน้องเป็นอะไรหรือเจ้าค่ะ"
"ควรจะปฏิบัติยังไงต่อไปถ้าเกิดสภาวะนี้"

แล้วเริ่มจะใช้บัญญัติ สำทับลงในสภาวะ จึงถามหาคำเรียก
"สภาวะนี้คืออะไรในทางปริยัติไม่เข้าใจอ่ะ มีอธิบายตัวสภาวะนี้ป่าว"


สภาวะที่คุณน้องนำมาถามนี้ ภาษาปริยัติเรียกว่า อโยนิโสมนสิการ

หากคุณน้องรู้จักโยนิโสมนสิการ จะรู้ว่า รู้ไปตามความเป็นจริงของสภาวะที่เกิดขึ้น
ไม่ต้องใส่เครื่องปรุงแต่งใดๆ(คำเรียกต่างๆ) ลงในสภาวะที่เกิดขึ้น

แค่รู้ว่า มีเกิดขึ้น เท่านั้นเอง

จิตน่ะอเมซิ่งนะ หากจิตเกิดการปล่อยวางจากสภาวะนี้

จะต้องเจอกับสภาวะอื่นๆอีก คือ ผู้ปฏิบัติ มีหน้าที่เรียนรู้สภาพธรรมต่างๆ ที่เกิดขึ้นตามความเป็นจริง

ส่วนผู้ใด ที่มีเหตุของสัญญาเก่ามาก จะใส่อะไรๆลงไปในคำเรียก ก็ไม่เป็นไร ใส่ได้

แต่อย่าไปยึดติด กับคำเรียกที่ใส่ลงไป ไม่งั้น จะกลายเป็นนั่นนี่(โสดา สกิทาคา อนาคา อรหันต์) ตามอุปทานไปทันที

เหตุนี้ สิ่งที่เรียกว่า อริยบุคคล ที่ถูกแต่งตั้งโดยผู้แนะนำ และ จากตัวผู้ปฏิบัตเอง มีบังเกิดขึ้น เพราะเหตุนี้แหละ


เท่านั้นยังไม่พอ โมหะครอบงำ ก็ยังไม่รู้ ยังหลงนำสิ่งที่ตนคิดเอาเองว่า มี ว่าเป็น ว่าใช่
นำไปสร้างเหตุนอกตัว กับบุคคล ที่เคยสร้างเหตุมาร่วมกัน จึงมาเชื่อกัน

หลงสร้างเหตุความบังเกิดขึ้นแห่งภพใหม่ ก็ยังไม่รู้ ทั้งผู้แนะนำ และผู้ถูกแนะนำ
จึงกอดคอกันเวียนว่าย ในแม่น้ำตัณหาต่อไป

สภาวะนี้แก้ได้โดย ทำตามคำสอน ที่พระพุทธเจ้า ทรงทิ้งเป็นแนวทางไว้ให้ คือ

แค่รู้ว่ามี แต่ไม่นำไปสร้างเหตุนอกตัว ตามความรู้สึกนึกคิดที่เกิดขึ้น

เมื่อไม่นำไปสร้างเหตุนอกตัว กายกรรม วจีกรรม ย่อมไม่เกิด ภพชาติของการเกิด ย่อมสั้นลง

ยังคงเหลือมโนกรรม เมื่อเจอสภาพธรรมเดิมๆซ้ำๆ เห็นความเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป

เห็นความเป็นทุกข์ ไม่เที่ยง แปรปรวนตลอดเวลา บังคับไม่ได้

ถ้าเห็นตามความเป็นจริงแบบนี้เนืองๆ จิตย่อมเกิดการปล่อยวางลง
โดยไม่ต้องไปคิดพิจรณา เพื่อให้เกิดการปล่อยวาง


สักกายทิฏฐิ
วิจิกิจฉา
สีลัพพตปรามาส

ย่อมเบาบางลง ตามเหตุปัจจัย

ที่พูดว่า สภาวะๆๆๆๆ พอรู้ความหมายไหม

อนุโมทนาพี่วลัยพร ที่มาอธิบายให้คุนน้องเข้าใจ. ถ้ายังมีคำถามในตัวสภาวะที่ปรากฏที่จิต นั่นคืออโยนิโสมนสิการ
หวังว่าการสนทนาธรรมในกระทู้อานาปานสติจะเกิดประโยชน์ต่อนักภาวนาที่ยังติดข้องอยู่. ขออนุโมทนาอโสกะด้วยที่ร่วมสนทนาจนจบกระบวนการแห่งธรรมจากภาคปฏิบัติจริงของแต่ละคน

"ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น" นะ วลัยพร

Nongkong เธอเจริญมาตามธรรม ตามวิธีการปฏิบัติที่ถูกกับจริตนิสัยของเธอแล้ว การชี้แนะที่จะต้องไปเปลี่ยนวิธีปฏิบัติของเธอมาเริ่มวิธีใหม่อีกวิธีหนึ่งนั่นน่าจะไม่ถูกต้อง ไม่เหมาะสม

กัลยาณมิตรผู้ละเอียดรอบคอบจึงพึงควรเสริมการปฏิบัติที่เธอทำมาดีแล้วให้เจริญไปตรงทางยิ่งขึ้น น่าจะดีกว่า

การที่เธอเป็นผู้มีสติปัญญาเห็นสภาวธรรมได้ลึกละเอียดอ่อนถึงปานนี้ หากมีคำชี้แนะที่ถูกทางถูกธรรมเธอย่อมจะพิจารณาพบทางต่อยอดการปฏิบัติต่อไปด้วยตัวของเธอเอง

ที่วลัยพรวิตกวิจารณ์มาจึงพึงควรกลับไปพิจารณาให้ลึกซึ้งอีกทีนะจ๊ะ หากวิตกวิจารณ์ด้วยจิตที่เป็นกุศลเมตตาก็ขออนุโมทนา แต่ถ้าหากมีฐานลึกๆมาจากอย่างอื่นก็พึงควรระวังว่าคำพูดทั้งหมดจะกลับไปเข้าเนื้อเจ้าของตามกฎแห่งกรรมมิต้องสงสัย

Nongkong มีประสบการณ์จริงและเกิดสัมปชัญญะรู้ว่า ความรู้ธรรมจากเสียงกระซิบและความคิดนึกนั้นมันเป็นเพียงเครื่องช่วยนำทางในบางตอนเท่านั้นแต่ถ้ายึดติดจะทำให้เกิดความสำคัญผิด เกิดวิปัสสนูกิเลส ม่านกั้นธรรมอย่างละเอียดอ่อนขึ้นมาอีก

ตรงส่วนนี้ให้น้องสังเกต พิจารณา (โยนิโส..อย่างที่น้องว่า)ให้ดี
จะจับประเด็นสำคัญได้ว่า ......ถ้าหากธรรมที่รู้ยังเป็นธรรมคิดนึก หรือธรรมเทียบตำราคำสอน หรือธรรมเสียงกระซิบ น้องจะยังไม่พบธรรมตัวจริงที่จะเป็นแรงส่งให้เปลี่ยนพฤติกรรมหรือเข้าสู่มรรคผลยิ่งๆขึ้นไป แม้แต่ไตรลักษณ์ที่เกิดก็ยังเนื่องจากความนึกคิด

ต่อเมื่อไรสติ สัมปชัญญะหรือปัญญาพัฒนาจนถึงความวางเฉยที่สมบูรณ์ได้ คือหยุดนิวรณ์ทั้งหมดไว้ชั่วคราวได้สนิท ต่อเนื่องเพียงพอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุทธัจจะนิวรณณ์ น้องจะได้เข้าถึงสภาวะหมดความคิดนึก เหลือแต่สภาวธรรมเกิดปรากฏให้รู้ให้เห็นตามธรรม หรือ ตถตา น้องจะได้พบไตรลักษณ์ตัวจริงที่ชัดเจนและซึ้งประจักษ์แก่ใจจน ความเห็นผิดยึดผิดถูกกระเทาะถอดถอนให้เบาบางจางลงจนหมดไปเป็นลำดับๆตามธรรม จนพฤติกรรมของจิตเปลี่ยนไป

หลังจากนั้นเมื่อจิตถอนออกมาวิตกวิจารณ์ได้ ความคิดพิจารณาและแตกฉานในธรรมที่ได้พบเห็นจึงจะงอกงามและสอดคล้องไปตามคำสอนของพระบรมศาสดา ตามตำราและคัมภีร์

เรื่องราวทั้งหมดนี้จะเป็นไปดั่งคำสอนของครูบาจารย์ในยุคสมัยนี้ที่ว่า

"หยุดคิดถึงรู้ แต่จะรู้ก็ต้องคิด"

รู้แรก เป็น รู้ โดยปรมัตถ์ หรือรู้เหนือความนึกคิด

รู้หลัง เป็นรู้โดยบัญัติ แต่เป็นความเข้าใจตามบัญญัติในคัมภีร์ที่พระบรมศาสดาทรงสอน ครูบาอาจารย์เมตตาแนะนำ