ฉันทะมีอย่างเดียวครับ ก็คือความพอใจ เรื่องที่ลุงยกตัวอย่างมา
ถ้าพูดในแง่สภาวะธรรมแล้ว มันเป็นเรื่องเหตุปัจจัยครับ
มันมีเหตุที่ให้เกิดฉันทะเมื่อฉันทะเกิดเหตุก็ดับ อย่างเช่น ความโลภทำให้เกิดฉันทะ
ความโลภก็เป็นเจตสิกตัวหนึ่ง ฉันทะก็เป็นตัวหนึ่ง มันเกิดดับสลับกัน

วิริยะฉันทะมันไม่มีหรอกครับ มันเป็นคนละตัวกันและไม่ได้เป็นเหตุปัจจัยซึ่งกันและกัน
ในที่นี้ถ้าโลภะเป็นเหตุปัจจัยให้แก่เกิดฉันทะ วิริยะก็มีเหตุปัจจัยมาจากโลภะด้วยเช่นกันครับ

ลุงสับสนตั้งแต่ยกตัวอย่าง ฉันทะสามตัวนั้นตั้งแต่เริ่มแล้วล่ะครับ
เจตสิกแต่ละตัวมันมีคุณสมบัติที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวครับ
การเกิดดับของเจตสิกอย่างรวดเร็วหรือแม้กระทั้งการเอาบัติญัติมาผสมเรียงกัน
จนทำให้ลุงเข้าใจไปว่า มันเป็นตัวเดียวกัน แท้จริงแล้วมันเป็นคนละตัวและเกิดคนละครั้ง
อย่างเช่นที่ลุงบอกว่า" วิริยะฉันทะและบอกว่าฉันทะคือความเพียร"
อันนี้ลุงเข้าใจผิดอย่างมากครับ วิริยะก็คือวิริยะ ฉันทะก็คือฉันทะ มันเป็นคนละตัวกัน
แถมไม่ได้เป็นเหตุปัจจัยให้กันด้วย

วิริยะคือความเพียร ฉันทะคือความพอใจ สองตัวเป็นคุณธรรมประกอบ
กาทำงานให้เกิดผลสำเร็จครับ ธรรมสองตัวไม่ได้ขึ้นแก่กันหรือเป็นเหตุปัจจัยแก่กัน
ธรรมสองตัวต้องอาศัย ผลสำเร็จของงานเป็นหลักหรือเป็นเหตุครับ

ขอบคุณครับท่าน โฮฮับ